S. Caprio – Calories from soft drinks u2014 do they matter? LINK: N Engl J Med 2012; 367:1462
Na łamach New England Journal of Medicine poruszono znany już temat poświęcony szkodliwości dosładzanych napojów orzeźwiających. Do grupy tych napojów należą Coca-cola, Fanta, Pepsi itp. Picie ich wiąże się ze zbędnym spożyciem kalorii, co ma przyczyniać się do wzrostu ryzyka otyłości.
Dotyczy to zwłaszcza młodszej grupy wiekowej, wśród której napoje te są szczególnie popularne. Nie powodują one istotnego zmniejszenia apetytu, co w połączeniu z nawykiem spożywania tych napojów z pokarmami typu fast-food jeszcze efektywniej sprzyja przyborowi masy ciała. Do dosładzania stosowany jest syrop klonowy o duże zawartości fruktozy, której nadmiar sprzyja syntezie trójglicerydów w wątrobie oraz jej stłuszczeniu. Stłuszczenie wątroby jest jednym z ważnych mechanizmów łączących zaburzenia metaboliczne z towarzyszącym im zwiększonym ryzykiem cukrzycy typu 2 i zwiększonym ryzykiem sercowo-naczyniowym.
Oszacowano, że nawyk spożywania dosładzanych napojów orzeźwiających przez nastolatków płci męskiej przysparza im dodatkowo około 357 kcal dziennie. Inny szacunki mówią, że w różnych grupach to około 15% dziennego spożycia kalorii.
Niekorzystny wpływ i możliwości modyfikacji spożycia tych napojów oceniono w kilku badaniach opublikowanych w tym samym numerze NEJM. Qi i wsp. wykazali, że spożycie tych napojów u osób genetycznie podatnych na przyrost masy ciała skutkuje wzrostem BMI, co jest typowym przykładem interakcji genów i czynników środowiskowych. De Ruyter i wsp. ocenili wpływ ograniczenia spożycia takich napojów w grupie dzieci miedzy 4 a 11 rokiem życia. Ukryta zamiana napojów ze zwiększoną kalorycznością na napoje o zmniejszonej kaloryczności istotnie sprzyjała zarówno redukcji masy ciała jak i akumulacji tkanki tłuszczowej u badanych dzieci z wyjściowo prawidłową masą ciała. Ebbeling z kolei ocenił redukcję spożywanych kalorii w napojach u 224 nastolatków z nadmierną masą ciała. Wyniki po pierwszym roku wiązały się z niewielką ale istotną statystycznie redukcją masy ciała, zwłaszcza u nastolatków rasy latynoskiej.
Dane z tych trzech badań wskazują, że z punktu widzenia zdrowia publicznego, prewencji otyłości wśród dzieci, ale również dorosłych należy dążyć do ograniczenia spożycia dosładzanych napojów orzeźwiających.
Opracowane na podstawie: NEJM / 11 października 2012
Marek Kowrach