Rebecca K Simmons i wsp – Screening for type 2 diabetes and population mortality over 10 years (ADDITION-Cambridge): a cluster-randomised controlled trial LINK: Lancet, Early Online Publication
Na łamach The Lancet ukazały się wyniki analizy badania ADDITION-Cambridge, poświęconej wpływowi badań przesiewowych w kierunku cukrzycy na śmiertelność w populacji.
Rebecca Simmons i wsp. zwracają uwagę, że wysoki odsetek nierozpoznanych przypadków cukrzycy, znacząca liczba chorych z powikłaniami w momencie postawienia rozpoznania klinicznego i długi okres utajonej choroby stanowią silne argumenty przemawiające za prowadzeniem badań przesiewowych. Ocena ryzyka cukrzycy stanowi obecnie element programu National Health Service (NHS) Health Checks dla osób w wieku 40–74 lat.
Wcześniejsze analizy ADDITION-Cambridge wykazały, że prowadzenie badań przesiewowych nie powoduje szkód psychologicznych, nie ma jednak pewności, czy jest dla populacji korzystne. Modelowanie statystyczne populacji sugeruje spadek śmiertelności, ale uzyskane w ten sposób szacunkowe dane zależne są od wielu założeń, wymagających potwierdzenia w randomizowanej próbie klinicznej.
Simmons i wsp. przeprowadzili zatem randomizowaną próbę z udziałem 33 praktyk lekarzy ogólnych ze wschodniej Anglii losowo przydzielanych do: prowadzenia badań przesiewowych a następnie intensywnego, wieloczynnikowego leczenia chorych z rozpoznaniem cukrzycy (n=15 praktyk); badania przesiewowego w połączeniu z rutynową opieką nad chorymi z cukrzycą, zgodnie z zaleceniami (n=13) oraz grupy kontrolnej (n=5 praktyk).
Na badaną populację złożyło się 20 184 osób w wieku 40–69 lat, z grupy wysokiego ryzyka nierozpoznanej cukrzycy. Badania przesiewowe składały się z przygodnych pomiarów poziomu glikemii z krwi włośniczkowej a następnie, krokowo – oznaczenia hemoglobiny glikowanej (HbA1c), poziomu glikemii we krwi włośniczkowej na czczo i potwierdzającego rozpoznanie testu tolerancji glukozy.
Z 16 047 osób randomizowanych do praktyk prowadzących skrining na badania zaproszono 15 089 (94%) osób (lata 2001–06). Zaproszenie przyjęło 11 737 (73%) osób, z których u 466 (3%) rozpoznano cukrzycę. Grupę kontrolną stanowiło 4137 osób. W czasie 184 057 osobo-lat obserwacji (mediana 9,6 roku), odnotowano 1532 zgony w populacji poddanej skriningowi i 377 zgonów w grupie kontrolnej (HR 1.06, 95% CI 0.90–1.25). W grupie zaproszonej do badań przesiewowych nie odnotowano istotnego zmniejszenia śmiertelności sercowo-naczyniowej (HR 1.02, 95% CI 0.75–1.38), nowotworowej (1.08, 0.90–1.30), lub związanej z cukrzycą (1.26, 0.75–2.10).
A zatem, jak piszą Simmons i wsp. – korzyści wynikające z pojedynczych badań przesiewowych są mniejsze od oczekiwanych na podstawie analizy modeli statystycznych. Zdaniem autorów korzyści te mogłyby być większe, jeśli skrining w kierunku cukrzycy zostałby uzupełniony o ocenę innych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego i implementację odpowiednich działań profilaktycznych.
Opracowane na podstawie: Lancet / 4 października 2012
Magdalena Lipczyńska