Stephanie A. Coulter i wsp – Identify and Treat Depression for Reduced Cardiac Risk and Improved Outcomes LINK: Texas Heart Institute Journal 2012;39:231 (dostępny pełen tekst)
Na łamach Texas Heart Institute Journal ukazała się praca Stephanie A. Coulter i wsp. dotycząca związku depresji z czynnikami ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego.
Choroba niedokrwienna serca (CAD) od ponad 40 lat jest wiodącą przyczyną zgonów w USA. Śmiertelność z nią związana zmniejszyła się od 2000 roku o 23% w związku z modyfikacją biologicznych czynników ryzyka (nadciśnienie tętnicze, hipercholesterolemia, nikotyznim) i poprawą wyników leczenia CAD. Istnieją jednak inne czynniki ryzyka, w tym depresja, która jest powszechnym, nie w pełni rozpoznawanym i niewłaściwie leczonym niezależnym czynnikiem ryzyka zdarzeń sercowo-naczyniowych.
Stwierdzono, że u chorych hospitalizowanych z powodu zawału serca depresja występuje trzy razy częściej niż w populacji ogólnej, a 15-20% chorych po zawale serca spełnia kryteria dużego epizodu depresyjnego. Częstość depresji w populacji ogólnej wynosi 4,8-6,6%, natomiast u chorych z CAD – 9,3%, a u pacjentów z innymi chorobami przewlekłymi 7,9-17%. W badaniach wykazano, że depresja jest niezależnym czynnikiem ryzyka CAD oraz że wystąpienie depresji zwiększa śmiertelność całkowitą i ilość powikłań sercowo-naczyniowych u pacjentów z chorobą wieńcową.
Biomarkery odpowiedzialne za miażdżycę i powikłania kardiologiczne (białko C-reaktywne, IL-6, fibrynogen, TNF, adrenalina) są podwyższone u pacjentów z depresją i chorobą wieńcową, co stanowi biologiczne podłoże zdarzeń sercowo-naczyniowych. Pośrednio depresja może zwiększać ryzyko progresji CAD poprzez utrzymywanie niekorzystnych zachowań zdrowotnych, takich jak palenie papierosów, brak aktywności fizycznej, niewłaściwa dieta i izolacja społeczna.
Ankieta przeprowadzona wśród amerykańskich kardiologów wykazała, że 49% z nich nie było świadomych, że depresja jest niezależnym czynnikiem ryzyka CAD, a 71% nie pytało chorych o objawy depresji. Do oceny występowania depresji u pacjentów stworzono dwupytaniowy kwestionariusz – Patient Health Questionnaire-2 (PHQ-2), który powinien byc używany jako narzędzie przesiewowe zgodnie z rekomendacjami American Heart Association i American Psychiatric Association. Chorzy, którzy uzyskali powyżej trzech punktów, poddani powinni byli badaniu przy pomocy dziewięciopytaniowej ankiety (Patient Health Questionnaire-9, PHQ-9), która umożliwia postawienie wstępnej diagnozy i ocenę nasilenia depresji.
Lekami z wyboru u pacjentów z CAD są SSRI. Leki trójcykliczne i inhibitory MAO są przeciwwskazane z powodu działania kardiotoksycznego. W badaniach randomizowanych potwierdzono skuteczność przeciwdepresyjną sertraliny i citalopramu w tej grupie chorych. Tym niemniej, dotychczas nie udowodniono jednoznacznie w badaniu randomizowanym wpływu leczenia przeciwdepresyjnego na poprawę rokowania sercowo-naczyniowego
W podsumowaniu autorzy podkreślają, że aktywne poszukiwanie objawów depresji u pacjentów z CAD jest bardzo istotne, a właściwe leczenie depresji może poprawiać wyniki leczenia zdarzeń sercowo-naczyniowych.
Opracowane na podstawie: Internet / Kwiecień 2012
Magdalena Piątkowska