C. Mendelsohn – Smoking and depression LINK: Aust Fam Physician 2012;41:304 (dostępny pełen tekst)
Na łamach Australian Family Physician w przeglądowym artykule omówiono zależności między depresją a paleniem papierosów, koncentrując się przede wszystkim na problemie palenia papierosów u osób z epizodami depresyjnymi.
Autor wskazuje, że depresja zwiększa ryzyko nałogu palenia papierosów, zarówno poprzez współdzielenie predyspozycji genetycznych jak i oddziaływanie czynników środowiskowych. Nie bez znaczenia jest fakt, że nikotyna wywołuje w ośrodkowym układzie nerwowym działanie przeciwdepresyjne: m.in. odpowiada za zwiększone wydzielanie dopaminy w mezolimbicznym układzie nagrody, a także zwiększa dostępność serotoniny. Dodatkowymi działaniami nikotyny są poprawa funkcji poznawczych oraz wpływ przeciwstresowy.
Młode osoby z depresją trzykrotnie częściej rozpoczynają palenie w porównaniu z młodymi osobami bez zaburzeń depresyjnych. Osoby takie częściej też we wczesnym okresie po rzuceniu palenia doświadczają negatywnych zmian w nastroju. Częstość nawrotu depresji u osób z wcześniej rozpoznanymi zaburzeniami tego typu wynosi około 3-24% (w zależności od badania), podczas gdy dla całej grupy rzucającej palenie częstość wystąpienia depresji wynosi 0-14%.
U osób z zaburzeniami depresyjnymi obserwuje się mniejszy o około 34% wskaźnik długotrwałej abstynencji. W leczeniu nałogu palenia u osób z depresją możliwe są do zastosowania typowe metody. Wśród metod niefarmakologicznych należy wyróżnić terapię behawioralno-poznawczą. Do metod farmakologicznych zaliczamy nikotynową terapię zastępczą, stosowanie leków przeciwdepresyjnych jak bupropion, a także nieposiadającej zarejestrowanych wskazań w tym zakresie nortryptyliny.
Właściwa ocena zaburzeń depresyjnych powinna skłonić przy rzucaniu palenia do wcześniejszego włączenia klasycznej pod tym względem terapii przeciwdepresyjnej. U osób z rozpoznanym zaburzeniem depresyjnym nawracającym terapia uzależnienia od nikotyny nie powinna być zaniedbywana, pomimo jej mniejszej skuteczności.
Opracowane na podstawie: Internet / Maj 2012
Marek Kowrach