Krischna K. Varadhan, Keith R. Neal i Dileep N. Lobo – Safety and efficacy of antibiotics compared with appendicectomy for treatment of uncomplicated acute appendicitis: meta-analysis of randomised controlled trials LINK: BMJ 2012;344:e2156 (dostępny pelen tekst)
Począwszy od 1889 roku, w którym McBurney po raz pierwszy opisał przypadek ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego,w powszechnej opinii konieczność interwencji chirurgicznej w tej jednostce chorobowej jest równie oczywista jak to, że wstrzymanie się z decyzją o operacji prowadzi do groźnych powikłań, w tym perforacji. Ze statystyk wynika jednak, że powikłania przy rozpoznaniu występują jedynie u co 5 pacjenta, a to skłania do poszukiwania alternatywy dla oczywistej dotychczas decyzji o leczeniu zabiegowym. Ponadto, wprowadzenie technik laparoskopowych obniżyło „próg” do leczenia zabiegowego, przez co zwiększyła sie liczba nieuzasadnionych appendektomii.
Autorzy z Wielkiej Brytanii przeprowadzili systematyczny przegląd i meta-analizę wyników badań z randomizacją i grupą kontrolną poświęconych antybiotykoterapii, w porównaniu z chirurgią, w ostrym niepowikłanym zapaleniu wyrostka robaczkowego. Wyniki ich pracy opublikowano w British Medical Journal.
Kryteria włączenia spełniły 4 badania na łącznej grupie 900 osób. Głównym punktem końcowym były powikłania leczenia, do których zaliczono perforację, zapalenie otrzewnej oraz zakażenie rany pooperacyjnej.
W grupach z antybiotykami, odsetek sukcesów terapeutycznych po roku od zakończenia leczenia wynosił 63%, tzn. u takiego odsetek pacjentów objawy ustąpiły i nie wymagali oni w trakcie obserwacji zabiegu . W porównaniu z chirurgią, antybiotykoterapia wiązała się z obniżeniem względnego ryzyka powikłań o 31% (współczynnik ryzyka wynosił 0.69). W grupie 65 pacjentów (20% całej badanej grupy) leczonych wstępnie antybiotykami, u których apendektomię wykonano w trakcie powtórnej hospitalizacji, jedynie u 13 wystąpiły powikłania (u 9 zapalenie wyrostka z perforacją, u kolejnych 4 zgorzelinowe zapalenie wyrostka robaczkowego). Ponadto grupy nie różniły się znamiennie pod względem skuteczności leczenia, czasu hospitalizacji ani ryzyka wystąpienia powikłań.
Zdaniem autorów antybiotyki wydają się skuteczną i bezpieczną alternatywą dla chirurgii w ostrym, niepowikłanym zapaleniu wyrostka robaczkowego. Antybiotykoterapia może stać się postępowaniem z wyboru w omawianej jednostce chorobowej, analogicznie jak w przypadku ostrego zapalenia uchyłków..
Opracowane na podstawie: BMJ / 5 kwietnia 2012
Krzysztof Kurek