Jason Jerry i wsp. – Synthetic legal intoxicating drugs: The emerging u2018incense’ and u2018bath salt’ phenomenon LINK: Clev Clin J Med 2012;79:258 (dostępny pełen tekst)
Na łamach Cleveland Clinic Journal of Medicine ukazała się praca Jasona Jerry’ego i wsp. poświęconych problemowi tzw. „dopalaczy” sprzedawanych często jako kadzidełka czy sole do kąpieli (określenie angielskie to SLIDs -synthetic legal intoxicating drugs). W ciągu ostatnich kilku lat substancjom tym (nazywany również potocznie „Spice” i „K2”) poświęcono wiele doniesień.
Związki te są sprzedawane z zastrzeżeniem, że nie mogą być spożywane, ażeby uniknąć konieczności poddania ich regulacjom US Food and Drug Administration. W rzeczywistości są to silne substancje psychoaktywne, powodujące podobny efekt jak amfetamina i marihuana. Są one powszechnie dostępne, zarówno w sklepach jak i w internecie oraz stosunkowo tanie. Ponieważ są relatywnie nowe, nie wykrywają ich rutynowe badania moczu na obecność narkotyków. Pomimo okresowego zakazu obrotu niektórymi substancjami, producenci wprowadzają na rynek nowe związki. W ankiecie przeprowadzonej wśród młodzieży wykazano, że 21% co najmniej raz zażywało podobne substancje.
Lekarze muszą zdawać sobie sprawę z istnienia takich środków, żeby odpowiednio rozpoznawać i leczyć objawy zatrucia. Syntetyczne kanabinoidy zawarte w tych substancjach są pełnymi agonistami receptorów CB1, w przeciwieństwie do naturalnych związków (takich jak THC) otrzymywanych z konopi. Całkowici agoniści nie mają efektu pułapowego, co zwiększa ryzyko przedawkowania i toksyczności.
Pod nazwą „soli kąpielowych” sprzedawane są substancje takie jak MDPV (3,4-methylenedioxypyrovaleron) i mefedron. MDPV jest inhibitorem wychwytu zwrotnego dopaminy i norepinefryny i silną substancją stymulującą. Mefedron jest pochodną fenetylaminy, inhibitorem wychwytu zwrotnego monoamin.
Działanie toksyczne syntetycznych kanabinoidów obejmuje głownie drgawki, epizody częstoskurczu i psychozy, natomiast objawy toksyczności MDPV i mefedronu związane są z pobudzeniem układu współczulnego (bóle w klatce piersiowej, niedokrwienie mięśnia sercowego, wzrost ciśnienia tętniczego, hipertermia), drgawki i psychozy. Dodatkowymi objawami mogą być nudności, wymioty, niepokój, splątanie, bóle głowy, zaburzenia funkcji nerek i wątroby.
Zjawisko jest stosunkowo nowe (również w warunkach polskich), niezbędna jest zatem edukacja społeczeństwa w zakresie szkodliwości tych substancji a personelu medycznego w zakresie opieki nad chorymi z objawami toksyczności.
Opracowane na podstawie: Cleveland Clinic Journal of Medicine / Kwiecień 2012
Magdalena Piątkowska