Christopher E Clark i wsp – Association of a difference in systolic blood pressure between arms with vascular disease and mortality: a systematic review and meta-analysis LINK: Lancet 2012;379:905
Wyniki dotychczasowych analiz wskazują, że przekraczające 10-15 mm Hg różnice pomiędzy rezultatami pomiarów wysokości skurczowego ciśnienia tętniczego na obu ramionach mogą, podobnie jak obniżony wskaźnik kostka-ramię, wiązać się z niekorzystnym rokowaniem. Różnicę przekraczającą 15 mm Hg wiąże się z występowaniem zwężeń tętnicy podobojczykowej i zmian miażdżycowych (choć nie podejmowano w tym zakresie systematycznych badań obrazowych). W rekomendacjach National Institute for Health and Clinical Excellence (NICE) poświęconych nadciśnieniu tętniczemu stwierdza się, że różnica pomiędzy ramionami nie przekraczająca 10 mm Hg może być uznana za normę a powyżej 20 mm Hg za zjawisko rzadkie, występujące u poniżej 4% populacji i zwykle związane z występowaniem choroby naczyń.
Wszystkich zainteresowanych znaczeniem tego prostego wskaźnika warto odesłać do artykułu opublikowanego na łamach The Lancet. Jego autorzy dokonali meta-analizy badań pozwalającej bliżej przyjrzeć się znaczeniu opisywanej wyżej asymetrii ciśnienia. Do analizy włączono 20 publikacji.
W 5 badaniach z użyciem angiografii różnica skurczowego ciśnienia tętniczego w przypadku potwierdzonego zwężenia tętnicy podobojczykowej (>50%) wyniosła średnio 36,9 mm Hg (95% CI 35,4–38,4). Wyniki pomiarów wyższe o 10 i więcej mm Hg zwiększały prawdopodobieństwo zwężenia tętnicy niemal dziewięciokrotnie (RR 8,8, 95% CI 3,6–21,2).
W badaniach nieinwazyjnych różnica ciśnień wynosząca 15 mm Hg lub więcej związana była z występowaniem choroby tętnic obwodowych (RR 2,5, 95% CI 1,6–3,8) i wywiadu chorób naczyń mózgowych (RR 1,6 95% CI 1,1–2,4). Co ważne, istotna różnica ciśnień na kończynach górnych związana była z wyższą śmiertelnością naczyniową (HR 1,7, 95% CI 1,1–2,5) i całkowitą (HR 1,6, 1,1–2,3).
Mierząc ciśnienie tętnicze na obu ramionach należy zatem pamiętać o dokładnej ocenie ewentualnych różnic w wynikach pomiarów – te bowiem stanowią użyteczny marker ryzyka zmian w naczyniach obwodowych i śmiertelności sercowo-naczyniowej.
Opracowane na podstawie: Lancet / 10 marca 2012
Magdalena Lipczyńska