C.M. Apovian i N. Gokce – Obesity and cardiovascular disease LINK: Circulation 2012;125:1178
W Circulation w jednym z cyklu artykułów z cyklu Clinician Update przedstawiono przypadek patologicznie otyłego, ważącego 269 kg (BMI 85 kg/m2), 43-letniego mężczyzny.
Na jego kanwie autorzy przypomnieli, iż patologiczna otyłość zwiększa ryzyko powikłań ze strony układu sercowo-naczyniowego w postaci choroby niedokrwiennej serca, udaru mózgu, niewydolności serca, zaburzeń rytmu serca. Odbywa się to za pośrednictwem szeregu aktywowanych przez otyłość mechanizmów, takich jak np. wzrost insulinooporności, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, dyslipidemia, upośledzenie funkcji śródbłonka, ogólnoustrojowy stan zapalny, przerost i remodeling mięśnia serca.
Co lekarz może zaoferować osobom patologicznie otyłym? Leczenie otyłości składa się z trzech zasadniczych elementów. Po pierwsze jest to właściwa dieta redukcyjna i zwiększona aktywność fizyczna. W przypadku patologicznej otyłości jest to jednak metoda nieskuteczna, choć jej stosowanie i kontynuacja są zasadne z logicznego punktu widzenia. Farmakoterapia to druga z metod leczenia otyłości, ale skuteczność redukcji masy ciała nie przekracza 5-10%, a w części przypadków nie osiąga 5%. W istotnej części przypadków leki zmniejszające łaknienie wykazywały szereg działań dyskwalifikujących je z użycia. Fenfluramina została wycofana z rynku ze względu na zwiększone ryzyko nadciśnienie płucnego i uszkodzenia zastawek. Sibutramina powodowała wzrost ryzyka zawału mięśnia serca i udaru mózgu. Agoniści receptorów kanabinoidowych zwiększali ryzyko zaburzeń psychicznych, w tym depresyjnych i ryzyka samobójstw.
Alternatywą do leczenia farmakologicznego są zabiegi chirurgiczne. Najczęściej stosowane to opaska regulowana (Laparoscopic gastric band) i zespolenie omijajjące (Roux-en-Y gastric bypass). Metody te zapewniają większą skuteczność terapeutyczną, większą redukcję masy ciała oraz redukcję lub wycofanie się takich zaburzeń jak cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze. W dłuższej obserwacji zmniejsza się również śmiertelność. Zabiegi te charakteryzuje niskie ryzyko powikłań – 30 dniowa śmiertelność to zaledwie 0,3%.
Omawiany pacjent został poddany operacji bariatrycznej dzięki czemu, przy redukcji masy ciała po 10 miesiącach do 177 kg, uzyskano znaczące ograniczenie nasilenia czynników ryzyka choroby wieńcowej (obniżenie ciśnienia tętniczego, ustąpienie wcześniej stwierdzanej cukrzycy).
Opracowane na podstawie: Circulation / 6 marca 2012
Marek Kowrach