Bridget Kool i wsp – Association between prescription medications and falls at home among young and middle-aged adults LINK: Inj Prev online
Upadki są wiodącą przyczyną chorobowości i śmiertelności związanej z urazami na świecie. Ryzyko upadku może wzrastać w następstwie działań ubocznych przyjmowanych leków, na przykład ortostatycznych spadków ciśnienia, zaburzeń psychoruchowych, objawów pozapiramidowych czy zawrotów głowy. Zwykle badania w tej dziedzinie ograniczają się do populacji osób starszych lub dzieci.
Na łamach Injury Prevention ukazała się praca Bridget Kool i wsp. dotycząca związku między zażywanymi lekami a upadkami w domu w grupie młodych dorosłych i osób w średnim wieku. W jednym z wcześniejszych badań przeprowadzonych w Nowej Zelandii wykazano bowiem, że upadki były przyczyną 24% przyjęć do szpitala z powodu urazów w grupie pacjentów między 20 a 64 rokiem życia. Co istotne około 30% z tych upadków miało miejsce w domu.
W aktualnie prezentowanej pracy autorzy oceniali związek między urazami związanymi z upadkami w domu a stosowanymi lekami w grupie dorosłych między 25 a 60 rokiem życia. Dane pochodziły z badania populacyjnego przeprowadzonego w Auckland (Nowa Zelandia) między lipcem 2005 a lipcem 2006 roku. Do badania włączono 335 chorych, którzy byli przyjęci do szpitala lub zmarli z powodu urazu spowodowanego upadkiem w domu w ciągu 48 godzin od zdarzenia. Grupa kontrolna liczyła 352 pacjentów.
Chorych badano przy pomocy kwestionariusza, zawierającego pytania o stosowane leki podzielone na grupy (m.in. przeciwnadciśnieniowe, psychotropowe, leki stosowane w chorobach tarczycy, leki narkotyczne). Uwzględniono obecność czynników towarzyszących, takich jak wiek, płeć, rasa, status socjoekonomiczny, styl życia (m.in. mieszkanie samotnie), średnia ilość godzin spędzanych w domu poza godzinami snu, ogólny stan zdrowia, aktywność fizyczna i stosowanie używek.
Stwierdzono, że zażywanie dwóch lub więcej leków na receptę było związane z większym ryzykiem urazu związanego z upadkiem niż zażywanie jednego leku lub nieprzyjmowanie ich w ogóle (OR 2,5, 95% CI 1,3 do 4,8). Upadki najczęściej występowały podczas stosowania leków na nadciśnienie i leków obniżających poziom lipidów. Nie można jednak stwierdzić, czy ryzyko upadku wynikało z działania leków, czy wiązało się z określonym stanem chorobowym leczonym tymi lekami. W przeciwieństwie do innych badań nie wykazano związku ryzyka upadków ze stosowaniem leków psychotropowych, co mogło wynikać z niedostatecznej wielkości próby.
Wyniki badania sugerują, że nie tylko u osób starszych, ale również u osób młodych stosujących kilka leków istnieje zwiększone ryzyko upadku i związanego z nim urazu. Problem ten należy zatem uwzględnić planując odpowiednie programy prewencji.
Opracowane na podstawie: Internet / 16 stycznia 2012
Magdalena Piątkowska