G.S Malhi i M. Berk – Is the safety of lithium no longer in the balance? LINK: Lancet 2012;379:690
Komentarz redakcyjny na łamach The Lancet autorstwa Malhi i Berk poświęcono bezpieczeństwu leczenia litem choroby afektywnej dwubiegunowej. W tym samym numerze czasopisma McKinight i wsp. ocenili ryzyko wystąpienia powikłań długotrwałej terapii litem na podstawie analizy 400 dostępnych artykułów poświęconych temu zagadnieniu.
Autorzy komentarza podkreślają, że tradycyjne leczenie choroby afektywnej dwubiegunowej litem wypierane jest przez nowsze metody, uważane powszechnie za bezpieczniejsze i obarczone mniejszą ilością działań niepożądanych. Z praktycznego punktu widzenia zakres terapeutycznych stężeń litu jest dość wąski i zawiera się w w granicach 0,4-0,8 mmol/l. Wyższe stężenia > 0,6 mmol/l są skuteczniejsze w zapobieganiu i leczeniu ostrej manii, podczas gdy stężenia 0,4-0,6 mmol/l są wystarczające do prewencji nawrotu depresji.
Przy tak niewielkiej rozpiętości dawek łatwo jest wywołać zależne od dawki działania niepożądane, takie jak drżenia, biegunki, przyrost masy ciała, czy też poliuria. Ich wystąpienie skłonić powinno do oznaczenia stężenia leku i ewentualnej modyfikacji dawki.
Przy właściwym dawkowaniu ryzyko uszkodzenia nerek, stanowiące jedno z najpoważniejszych powikłań, nie jest jednak znacząco zwiększone. Schyłkową niewydolność nerek stwierdzono bowiem tylko u 0,53% leczonych, podczas, gdy porównywalny wskaźnik w populacji ogólnej wyniósł 0,2%. Częściej natomiast obserwowano wcześniejsze stadia przewlekłej choroby nerek, ale z progresją do schyłkowej postaci choroby u jedynie 2% badanych.
Częstszym powikłaniem była niedoczynność tarczycy i, co zaskakujące, nadczynność przytarczyc. Podawanie litu sprzyjało wprawdzie przyrostowi masy ciała, ale nie większemu niż w przypadku leków alternatywnych (a nawet mniejszemu niż w przypadku olanzapiny).
Zdaniem G.S Malhi i M. Berk dane o toksyczności leku nie okazały się zatem niepokojące i potwierdziły, że wbrew przekonaniu o malejącej wartości litu, lek ten utrzymuje nadal ważną pozycję w leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej.
Opracowane na podstawie: Lancet / 25 lutego 2012
Marek Kowrach