Gdzie leżą granice specjalizacji w medycynie

Allan S. Detsky, Stephen R. Gauthier i Victor R. Fuchs – Specialization in medicine. How much is appropriate? LINK: JAMA 2012;307:463

W Journal of American Medical Association ukazał się ciekawy artykuł przeglądowy poświęcony perspektywom specjalizacji w medycynie.

Ostatnie dekady są złotą erą certyfikacji umiejętności. U podłoża tego zjawiska leży postęp technologiczny, stopień skomplikowania procedur, ale też dążenie do budowania i umacniania pozycji monopolistów na rynku „licencjonowanej” edukacji przez towarzystwa naukowe.

Skala narastania liczby specjalizacji i podspecjalizacji jest niebagatelna. O ile w 1960 roku w USA było jedynie 18 rodzajów specjalistów, to do roku 2011  liczba specjalizacji i podspecjalizacji wzrosła do 158. W znacznie mniejszej pod względem liczebności populacji Kanadzie jest 67 specjalizacji, we Francji 52, a w Anglii 97. Pytanie, jaka liczba specjalizacji jest optymalna dla długości i jakości życia społeczeństwa, pozostaje bez odpowiedzi.

Przykład amerykański, w którym lista specjalistów jest pochodną osiągnięć technologicznych wskazuje, że mnożenie bytów multiplikuje koszty opieki bez spektakularnych korzyści zdrowotnych. Wśród wad specjalizacji wymienia się też tworzenie barier dla lekarzy-niespecjalistów, niekiedy o większym potencjale, jednak bez certyfikatów oraz fragmentację i brak ciągłości opieki nawet w prostych sytuacjach klinicznych.

Dane badawcze na temat zależności pomiędzy udziałem specjalistów w procesie diagnostyki i leczenia a parametrami związanymi ze skutecznością tych procesów, są sprzeczne. Zarówno badania nad pacjentami oddziałów intensywnej opieki, jak i nad chorymi z zawałem wskazują, że opieka specjalisty nie jest gwarancją skuteczności.

W USA szybko narasta przekonanie o bankructwie modelu opieki zdrowotnej opartego w nadmiernym stopniu na specjalistach. Stało się jasne, że korzyści nie usprawiedliwiają ponoszonych kosztów. Na swoją szansę oczekuje zaniedbywana dotychczas grupa lekarzy podstawowej opieki.

Opracowane na podstawie: JAMA / 1 lutego 2012
Krzysztof Kurek

0 replies on “Gdzie leżą granice specjalizacji w medycynie”