NRMI Investigators – Number of Coronary Heart Disease Risk Factors and Mortality in Patients With First Myocardial Infarction LINK: JAMA 2011;306:2120
W niewielu badaniach opublikowanych dotychczas analizowano korelację pomiędzy liczbą czynników ryzyka choroby wieńcowej a przebiegiem świeżego zawału serca w praktyce klinicznej.
Canto i wsp. ocenili zależność pomiędzy występowaniem czynników ryzyka a śmiertelnością wewnątrzszpitalną u pacjentów z pierwszym w życiu zawałem serca. Dane obserwacyjne pochodziły z amerykańskiego Narodowego Rejestru Zawałów Serca (National Registry of Myocardial Infarction) z lat 1994-2006.
W badaniu uwzględniono obecność pięciu głównych czynników ryzyka choroby wieńcowej (nadciśnienia tętniczego, palenia tytoniu, zaburzeń lipidowych, cukrzycy i dodatniego wywiadu rodzinnego w kierunku choroby wieńcowej) oraz wskaźniki śmiertelności wewnątrzszpitalnej u 542 008 pacjentów z pierwszym w życiu zawałem serca, bez rozpoznanej uprzednio choroby układu sercowo-naczyniowego.
U większości chorych (85,6%) z pierwszym zawałem serca stwierdzano obecność co najmniej jednego z pięciu czynników ryzyka choroby wieńcowej, a u 14,4% nie stwierdzono żadnego z nich. Zaobserwowano odwrotną korelację pomiędzy wiekiem pacjentów z zawałem a liczbą czynników ryzyka choroby wieńcowej (dla osób bez czynników ryzyka średni wiek wynosił 71,5 lat , natomiast dla 5 czynników ryzyka średni wiek to 56,7 lat ).
Ogółem w analizowanej grupie wystąpiło 50 788 zgonów wewnątrzszpitalnych ze wszystkich przyczyn. Nieskorygowane wskaźniki śmiertelności wewnątrzszpitalnej wyniosły 14,9%, 10,9%, 7,9%, 5,3%, 4,2% i 3,6% odpowiednio dla pacjentów bez czynników ryzyka i z czynnikami ryzyka od 1 do 5. Po skorygowaniu o wiek i inne dane kliniczne stwierdzono odwrotną zależność pomiędzy liczbą czynników ryzyka choroby wieńcowej a śmiertelnością wewnątrzszpitalną (skorygowany iloraz szans 1,54 dla osób bez czynników ryzyka w porównaniu z chorymi, u których stwierdzono 5 czynników ryzyka). Zależność taką potwierdzono w poszczególnych grupach wiekowych oraz istotnych klinicznie podgrupach chorych.
Zaobserwowano, że w grupie chorych bez lub z niewieloma czynnikami ryzyka znajdowały się osoby starsze, z wyższą punktacją w skali ryzyka TIMI i w wyższej klasie wg Killipa. Autorzy tłumaczą wyniki badania m.in. różnicą w patofizjologii miażdżycy u pacjentów bez klasycznych czynników ryzyka oraz fenomenem otyłości (która wiąże się z występowaniem 3 z 5 analizowanych czynników, tj. z nadciśnieniem tętniczym, dyslipidemią i cukrzycą). Według tego fenomenu otyli chorzy z rozpoznaną chorobą wieńcową żyją dłużej od pacjentów bez otyłości. Poza tym badacze zwracają uwagę na fakt, że chorzy z czynnikami ryzyka choroby wieńcowej występującymi przed zawałem są częściej regularnie konsultowani przez lekarzy w warunkach ambulatoryjnych, co generalnie wiąże się z lepszą prognozą w tej grupie chorych.
Opracowane na podstawie: JAMA / 16 listopada 2011
Ewa Kowalik