Einar Bjornsson, Elin I. Jacobsen i Evangelos Kalaitzakis – Hepatotoxicity associated with statins: reports of idiosyncratic liver injury post-marketing LINK: J Hepatol 2012;56:374
W Journal of Hepatology warto zwrócić uwagę na doniesienie poświęcone częstości występowania uszkodzenia wątroby związanego z leczeniem statynami w badaniach porejestracyjnych. Z wyników badań przedrejestracyjnych wynika wprawdzie, że częstość przypadków hipertransaminazemii w grupie stosującej statyny i w grupie placebo jest porównywalna, jednak moc statystyczna tej obserwacji jest niewystarczająca.
Celem szwedzkich autorów było przeanalizowanie zdarzeń odpowiadających uszkodzeniu wątroby pod wpływem statyn, pochodzących z okresu po rejestracji i indeksowanych w krajowym rejestrze działań niepożądanych leków (lata 1988-2010). Za istotne klinicznie uszkodzenie wątroby przyjmowano ponad 5-krotny wzrost stężenia transaminaz i/lub ponad 2-krotny wzrost stężenia fosfatazy zasadowej w surowicy, w porównaniu do górnej granicy wartości prawidłowych.
W omawianym okresie zgłoszono łacznie 217 raportów o działaniach niepożądanych prawdopodobnie wiążących sie ze stosowaniem statyn. Podejrzenie uszkodzenia wątroby było najczęstszym z istotnych klinicznie działań niepożądanych (n=124, 57%), w dalszej kolejności występowały rabdomioliza (19%), zapalenie trzustki (5%), objawy skórne (4,3%), objawy ze strony układu pokarmowego (4,3%) i neurologiczne (3,3%).
Zapadalność na uszkodzenie wątroby oceniono na 1.6/100 000 „pacjentolat” stosowania leków z omawianej grupy. W 34% przypadków występowała żółtaczka. U dwóch chorych doszło do do zgonu w mechanizmie ostrej niewydolności wątroby, jeden przypadek uszkodzenia wątroby pociągnął za sobą konieczność przeszczepienia wątroby. U trzech osób, u których po normalizacji stężenia enzymów wątrobowych i cholestatycznych ponownie podano ten sam lek, doszło do powtórnego uszkodzenia wątroby. Średni czas od rozpoczęcia terapii do istotnej hipertransaminazemii/cholestazy wynosił 90 dni.
W podsumowaniu autorzy stwierdzają, że uszkodzenie wątroby przy stosowaniu statyn jest rzadkie, ale może mieć ciężki przebieg. Zalecają oni, aby lekarze oznaczali stężenie enzymów wątrobowych u osób stosujących statyny, u których pojawiły się bóle brzucha, osłabienie, nudności.
Opracowane na podstawie: Internet / Luty 2012
Krzysztof Kurek