Payal Kohli, Christopher P Cannon – Statins and safety: can we finally be reassured? LINK: Lancet 2011;378:1980
Choć wyniki prób klinicznych z zastosowaniem statyn okazały się korzystne, niektórzy z badaczy zwracają uwagę na ograniczony okres obserwacji, zazwyczaj nie przekraczający 5 lat, i kwestionują bezpieczeństwo przewlekłego stosowania tych leków, zwłaszcza u osób starszych. Wyniki badań nierandomizowanych sugerują spadek częstości występowania raka prostaty u chorych leczonych statynami, ale jednocześnie odnotowują 50% wzrost ryzyka raka jelita grubego u chorych leczonych statynami ponad 5 lat. Obawy budzi także zależność pomiędzy bardzo niskimi poziomami cholesterolu (całkowitego i LDL) a zgonami nie-kardiologicznymi i nowotworowymi.
Polemizując z tymi obawami Payal Kohli i Christopher P. Cannon przytaczają rezultaty przedłużonych obserwacji chorych uczestniczących w dużych statynowych próbach klinicznych. W meta-analizie 26 randomizowanych badań z udziałem ponad 160 000 uczestników, w których mediana czasu obserwacji wynosiła od 4.8 do 5.1 roku, śmiertelność całkowita zmniejszyła się o 10% w przeliczeniu na obniżenie poziomu cholesterolu LDL o 1,0 mmol/L. Pomimo niskich poziomów cholesterolu LDL nie odnotowano różnic w występowaniu nowotworów, wzrostu liczby zgonów nowotworowych i zgonów nie-kardiologicznych (relatywne ryzyko 0,97).
Również w przedłużonej obserwacji (łącznie 15 lat) West of Scotland Coronary Prevention Study (WOSCOPS) nie odnotowano nadmiernej liczby zgonów nowotworowych lub wzrostu liczby zgonów nie-kardiologicznych.
Podobne rezultaty przyniosło opracowanie Heart Protection Study Collaborative Group opublikowane na łamach The Lancet. W trakcie łącznie 11 letniej obserwacji grupy 20 536 uczestników Heart Protection Study (HPS) odnotowano 3493 nowotworów. Ryzyko wystąpienia nowotworu (niezależnie od lokalizacji) okazało się podobne u chorych leczonych w trakcie aktywnej fazy badania statyną i placebo (iloraz ryzyka 0,98, 95% CI 0,92–1,05). Nie odnotowano także różnic w liczbie zgonów nowotworowych (1,01, 0,92–1,11), i z przyczyn innych niż naczyniowe (0,96, 0,89–1,03), także u osób ≥70 roku życia i w grupie z wyjściowymi poziomami cholesterolu całkowitego <5 mmol/L.
A zatem, jak podsumowują Kohli i Cannon, można pozbyć się obaw o bezpieczeństwo długotrwałego stosowania statyn a niekorzystne wyniki badań obserwacyjnych wydają się być błędem wynikającym z ich metodycznych ograniczeń.
Opracowane na podstawie: Lancet / 10 grudnia 2011
Magdalena Lipczyńska