Lynn D. Silver, Thomas A. Farley – Sodium and Potassium Intake – Mortality Effects and Policy Implications LINK: Arch Int Med 2011;171:1191
W tradycyjnej diecie, której podstawą są w większości produkty roślinne, zawartość potasu jest wysoka a sodu niska. W trakcie przetwarzania produktów spożywczych zazwyczaj dodaje się sód a usuwa potas, odwracając tym samym relację pomiędzy zawartością obu pierwiastków w pokarmach. Warto o tym wiedzieć zapoznając się z wynikami analizy dokonanej przez Yang i wsp. poświęconej zależności pomiędzy spożyciem sodu i potasu a śmiertelnością.
Dane pochodzą od ponad 12 000 dorosłych Amerykanów których dietę oceniono w ramach National Health and Nutrition Examination Survey III (NHANES III). W badaniu wykazano wyraźne zależności pomiędzy wyższym spożyciem sodu a wyższą śmiertelnością całkowitą i sercowo-naczyniową. Co istotne, wykazano związek pomiędzy wyższymi stosunkiem zawartości sodu do potasu a śmiertelnością.
Stosunek ten można poprawić zmniejszając spożycie sodu i zwiększając spożycie potasu. Oba podejścia powodują obniżenie ciśnienia tętniczego, ale w sposób niezależny i nie addytywny. Oznacza to, że zwiększenie spożycia potasu przynosi największe korzyści, gdy spożycie sodu jest wysokie.
W odpowiedzi na te i podobne dane w USA powstała National Salt Reduction Initiative (NSRI), będąca partnerstwem ponad 70 organizacji mających do 2014 roku o 25% obniżyć zawartość sodu w produktach paczkowanych i posiłkach serwowanych w restauracjach. Podobne działania prowadzone są także w innych krajach. W Finlandii spadkowi spożycia sodu o jedną trzecią towarzyszył spadek częstości występowania nadciśnienia i wskaźników zgonów spowodowanych udarami i chorobą wieńcową.
Nasuwa się podstawowe pytanie, czy farmakologiczna suplementacja potasu przynosi takie same korzyści jak spożycie tego pierwiastka w diecie. Warto przy tym pamiętać, że jonom potasu w pokarmach towarzyszą aniony będące prekursorami dwuwęglanów natomiast w tabletkach i produktach zstępujących sól mamy zwykle chlorek potasu. Wyniki dotychczasowych prób klinicznych nie przyniosły rozstrzygającej odpowiedzi. W dokumentach międzynarodowych towarzystw zaleca się spożycie owoców i warzyw a nie suplementację potasu, która choć u części osób może być korzystna, u innych grozi hyperkalemią (np. u osób cukrzycą, niewydolnością nerek lub przyjmujących inhibitory enzymu konwertującego angiotensynę).
Konieczne jest zatem przeprowadzenie dalszych badań poświęconych suplementacji potasu, które przyniosą dane o kluczowym znaczeniu dla zdrowia publicznego.
Opracowane na podstawie: Jama Internal Medicine / 11 lipca 2011
Magdalena Lipczyńska