L.V. Kessing i wsp – Valproate vs lithium in the treatment of bipolar disorder in clinical practice: observational nationwide register-based cohort study LINK: Br J Psychiatry online 2011
Choroba afektywna dwubiegunowa jest schorzeniem o złożonej patogenezie, charakteryzującym się nawrotowością, współistnieniem zaburzeń maniakalnych i depresyjnych, a także dużą skłonnością do samobójstw. Tradycyjne sposoby leczenia obejmują stosowanie litu lub stabilizatorów nastroju takich jak kwas walproinowy.
Dane porównawcze o skuteczności tych sposobów leczenia nie były jednak weryfikowane w randomizowanych badaniach klinicznych. Jest to istotne tym bardziej, że np. w Danii terapię tę otrzymuje 0,3% populacji, a według niektórych szacunków terapii litem może wymagać nawet 0,6% populacji.
Brak danych na temat względnej skuteczności poszczególnych preparatów nie pozwala ocenić efektywności terapii i sformułować zaleceń dotyczących kolejności włączania poszczególnych leków. Z tym większym zainteresowaniem warto zapoznać się z rezultatami wieloletniej obserwacji (obejmującej lata 1995-2006), w której autorzy z Danii, posługując się danymi rejestrów chorych, porównali losy pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową, którzy rozpoczynali terapię od litu (3549 osób) lub kwasu walproinowego (719 osób).
Jak pokazały wyniki analizy leczenie litem okazało się skuteczniejsze, bowiem zmiana na drugi lek lub dodanie kolejnego preparatu, dołączenie leków przeciwpsychotycznych, przeciwdepresyjnych lub innych stabilizujących nastrój zdarzała się częściej (o 86%) u osób rozpoczynających terapię kwasem walproinowym w porównaniu z terapią litem. Co więcej rozpoczęcie leczenia od kwasu walproinowego zwiększało ryzyko hospitalizacji o 33% (vs terapia litem) niezależnie od jej charakteru tj. depresyjnego, maniakalnego, czy mieszanego. Lit wykazywał przewagę zarówno w przypadku jeśli jako pierwsza wystąpiła mania jak i depresja.
A zatem, zdaniem autorów ze chorzy z chorobą afektywną dwubiegunową wydaja się odnosić większe korzyści kliniczne z podawania litu.
Opracowane na podstawie: British Journal of Psychiatry / 8 czerwca 2011
Marek Kowrach