M.O. Gore i D.K. McGuire – Resolving drug effects from class effects among drugs for type 2 diabetes mellitus: more support for cardiovascular outcome assessments LINK: Eur Heart J online first
Zasadniczym elementem leczenia chorych na cukrzycę typu 2 jest nie tylko regulacja metabolizmu glukozy, ale efektywna prewencja powikłań cukrzycy, w tym powikłań o charakterze mikroangiopatii i makroangiopatii. Wpływ na powikłania sercowo-naczyniowe powinien być miernikiem zasadności użycia danego leku.
Największy wpływ na powikłania ze strony układu krążenia, w tym na występowanie epizodów wieńcowych, odnotowano w badaniach klinicznych z metforminą. Stała się więc ona lekiem referencyjnym, do którego odnoszone są korzystne lub niekorzystne działania innych leków hipoglikemizujących.
W komentarzu redakcyjnym na łamach European Heart Journal podsumowano dotychczasową wiedzę w tym zakresie dotyczącą pochodnych sulfonylomocznika, które przez wiele lat uznawano za leki regulujące poziom glikemii, ale nie wpływające lub wpływające niekorzystnie na zdarzenia sercowo-naczyniowe.
Te rozbieżności przypisano zróżnicowanym wpływom na receptory sulfonylomocznika kanałów potasowych ATP zależnych. Część leków ma selektywne działanie na kanały zlokalizowane w komórkach beta trzustki, a część wywiera wpływ także na kanały w kardiomiocytach i naczyniach. Sugeruje się, że leczenie nieselektywnymi wobec receptorów SUR pochodnymi sulfonylomocznika powoduje zniesienie procesów hartowania przez niedokrwienie. Hipoteza ta może jednak nie odpowiadać rzeczywistym wpływom pochodnych sulfonylomocznika na występowanie chorób układu sercowo-naczyniowego.
Autorzy komentarza przytaczają w tym kontekście analizę rejestru chorych, w której wpływ prewencyjny na zdarzenia sercowo-naczyniowe poszczególnych leków odniesiono do wpływu metforminy. Okazało się, że gorzej od metforminy w tej prewencji wypadają takie pochodne sulfonylomocznika jak glipizyd, glimepiryd, tolbutamid oraz glibenklamid. W tej samej analizie gliklazyd, podobnie jak repaglinid (grupa metiglinidów) działał korzystnie podobnie silnie jak metformina.
Zgodnie z rekomendacjami towarzystw naukowych lekiem I rzutu w terapii cukrzycy typu 2 jest metformina. Jak pokazują wyniki rejestru gdy sięgamy po leki II rzutu warto natomiast zastanowić się nad wyborem właściwego preparatu z grupy pochodnych sulfonylomocznika.
Opracowane na podstawie: European Heart Journal / 6 kwietnia 2011
Marek Kowrach