John W. Funder – Aldosterone, sodium, and hypertension. Lessons from torcetrapib? LINK: Hypertension 2010;55:221-223
Z klinicznego i epidemiologicznego punktu widzenia zahamowanie białka transportowego estrów cholesterolu (CETP), przenoszącego estry cholesterolu z cząsteczek HDL na inne lipoproteiny, stanowi bardzo atrakcyjny punkt uchwytu dla potencjalnych leków. Pierwszym lekiem tego typu, ocenianym w dużym badaniu ILLUMINATE (ponad 15000 pacjentów), był torcetrapib, zwiększający stężenie HDL. Badanie przerwano z powodu większej śmiertelności ogólnej i sercowo-naczyniowej w grupie torcetrapibu.
Obecnie, trzy lata od tej porażki, jej powody pozostają nie do końca jasne. Wiadomo, że oprócz oczywistego wpływu na lipidy krwi, u pacjentów przyjmujących torcetrapib stwierdzono niewielki, lecz wysoce istotny wzrost ciśnienia tętniczego, połączony ze wzrostem stężenia sodu i wodorowęglanów w surowicy, przy jednoczesnym małym spadku stężenia potasu. W innych, mniejszych badaniach z użyciem torcetrapibu zanotowano podobne zmiany. Towarzyszył temu wzrost stężenia aldosteronu.
W badaniu tak dużym jak ILLUMINATE nie dziwi fakt, że nawet niewielki wzrost stężenia aldosteronu lub ciśnienia tętniczego powoduje wzrost śmiertelności. Autor obecnego artykułu formułuje jednak nową hipotezę. Prócz aldosteronu w warstwie kłębkowatej kory nadnerczy produkowana jest także endogenna ouabaina (strofantyna), której wydzielanie zwiększa torcetrapib. Ostatnie badania wskazują, że ouabaina może podnosić ciśnienie tętnicze zmniejszając aktywność pompy sodowej alfa-2 oraz zwiększając napływ sodu przez wymiennik sód-wapń.
Autor przypuszcza, że wobec tego endogenna ouabaina może być, oprócz aldosteronu, odpowiedzialna za wzrost ciśnienia tętniczego w odpowiedzi na torcetrapib. Oczywiście, hipoteza ta wymaga potwierdzenia w badaniach eksperymentalnych.
Opracowane na podstawie: Hypertension / 2010-02-23