Yu Gao i wsp – The neurobiology of psychopathy: a neurodevelopmental perspective LINK: Can J Psychiatry 2009;54:813 (dostępny pełen tekst)
Na łamach Canadian Journal of Psychiatry ukazała się praca przeglądowa poświęcona neurobiologicznym aspektom psychopatii, z perspektywy mechanizmów związanych z rozwojem mózgu. Jak wiadomo, osobowość psychopatyczna często charakteryzuje się pewnym typowym zespołem cech dotyczących sfery afektywnej, jak na przykład powierzchowny czar, zdolność do manipulowania innymi, brak głębszego afektu i odczuwania emocji. Towarzyszą temu cechy antyspołeczne, takie jak impulsywność i agresja.
Autorzy zwracają uwagę, że takiemu zespołowi cech towarzyszą nieprawidłowości neurobiologiczne, zarówno strukturalne, jak i czynnościowe, dotyczące określonych obszarów mózgu. Wiedza na ten temat pochodzi w dużej mierze z prac z użyciem badań obrazowych mózgu, głównie czynnościowego rezonansu magnetycznego (fMRI). Najwięcej danych dotyczy zaburzeń strukturalnych (ubytek istoty szarej) kory przedczołowej, ale szereg prac, zwłaszcza funkcjonalnych, wskazuje na zaburzenia aktywacji również innych obszarów, takich jak na przykład zakręt obręczy, ciała migdałowate, czy hipokamp.
Część naszej wiedzy na temat przyczyn psychopatii pochodzi z analizy schorzeń neurologicznych, w przebiegu których dochodzi do uszkodzenia mózgu manifestującego się objawami podobnymi jak u psychopatów. Zespołem neurologicznym najbardziej przypominającym psychopatię jest uszkodzenie brzuszno-przyśrodkowej części kory przedczołowej. Inną chorobą dającą nieco podobne objawy może być demencja czołowo-skroniowa, a niekiedy również uszkodzenie ciała migdałowatego. Zaburzenia funkcjonowania mózgu w psychopatii potwierdzają także badania psychofizjologiczne. Istnieją też doniesienia wskazująca na zaburzenie stosunku kortyzolu do testosteronu u niektórych osób psychopatycznych.
Jakkolwiek bezpośrednich dowodów z prac naukowych jeszcze nieco brakuje, wiele wskazuje na to, że wszystkie te zaburzenia obecne są już we wczesnym dzieciństwie. W oparciu o te dane autorzy formułują hipotezę, że psychopatia związana jest z nieprawidłowym rozwojem mózgu. Tego typu zaburzenia są z reguły przynajmniej w części uwarunkowane genetycznie. Rzeczywiście, wpływ genetyki w powstawaniu predyspozycji do zaburzeń psychopatycznych znajduje potwierdzenie w badaniach.
W podsumowaniu pracy autorzy podkreślają, że hipoteza o psychopatii jako zaburzeniu rozwojowym mózgu wymaga dalszych badań, które powinny koncentrować się na śledzeniu w badaniach prospektywnych losów dzieci i nastolatków wykazujących niektóre cechy typowe dla psychopatii. Na ich podstawie będzie można również podjąć próbę działań prewencyjnych i leczniczych, które będą tym skuteczniejsze, im wcześniej się je rozpocznie.
Opracowane na podstawie: Canadian Journal of Psychiatry / 2009-12-28