Paul W. Sanders – Dietary Salt Intake, Salt Sensitivity, and Cardiovascular Health LINK: Hypertension 2009;53:442 (dostępny pełen tekst)
W najnowszym numerze czasopisma Hypertension znaleźć można ciekawy komentarz pióra Paula W. Sandersa, poświęcony zagrożeniom związanym z nadmiernym spożyciem soli. Bezpośredni wpływ spożywanej soli na wartości ciśnienia tętniczego to nie wszystko. Dodatkowym czynnikiem ryzyka dla naszego zdrowia może być tzw. wrażliwość na sól, czyli sytuacja, w której spożycie soli powoduje nadmierną odpowiedź ciśnieniową ze strony organizmu.
Badania przeprowadzone w Japonii pokazały, że osoby z nadciśnieniem tętniczym i nadmierną wrażliwością na sól z biegiem czasu rozwijają większy przerost mięśnia sercowego oraz częściej mają incydenty wieńcowe (również te zakończone zgonem), niż podobni pacjenci bez nadmiernej wrażliwości na sól. Takie same trendy obserwowano w badaniach amerykańskich, przy czym nadmierna wrażliwość na sól okazała się być związana ze zwiększoną śmiertelnością nawet wtedy, gdy porównywano osoby mające na początku badania prawidłowe wartości ciśnienia tętniczego.
Wrażliwość na sól jest związana z nadmierną retencją sodu na poziomie nerek, co może wynikać z przyczyn genetycznych lub środowiskowych. Badania dowodzą, że do upośledzenia natriuretycznej funkcji nerek mogą prowadzić nie tylko przewlekłe choroby skutkujące redukcją ich masy, ale również czynniki bardzo subtelne, mogące uszkadzać nerkę bez jakichkolwiek dodatkowych manifestacji klinicznych.
Jak zatem zidentyfikować osoby nadmiernie wrażliwe na sól? W chwili obecnej możemy ich szukać jedynie w sposób pośredni. Jak wiadomo, nadmierna wrażliwość na sól jest często spotykana u osób rasy czarnej, zarówno tych chorujących na nadciśnienie, jak i normotensyjnych. Związane jest to ze zwiększoną reabsorbcją sodu w kanalikach nerkowych. Do grupy ryzyka należą również osoby o niskiej masie urodzeniowej, choć przyczyny tego faktu są niejasne. Trzecią grupę ryzyka stanowią osoby z nadciśnieniem tętniczym opornym na leczenie, u których częstym zjawiskiem jest hiperaldosteronizm, co w połączeniu z nadmierną wrażliwością na sól przyspiesza rozwój zmian narządowych.
Niestety, nie został jeszcze w pełni poznany mechanizm, w którym zwiększona wrażliwość na sól prowadzi do wzrostu śmiertelności. Prawdopodobnie kluczową rolę odgrywa w tym względzie bezpośredni wpływ chlorku sodu na śródbłonek naczyniowy, który stymulowany jest przez sól do produkcji cytokiny TGF-β1, zwiększającej sztywność ścian naczyń.
Zdaniem autora, biorąc pod uwagę zagrożenia związane z nadmierną wrażliwością na sól, osoby z grup ryzyka powinny zdecydować się na dożywotnią redukcję spożycia soli.
Opracowane na podstawie: Hypertension / 2009-03-16