G.D. Batty i wsp – Does IQ predict total and cardiovascular disease as strongly as other risk factors? Comparison of effect estimates using Vietnam Experience Study LINK: Heart 2008;94:1541 (dostępny pełen tekst)
Na łamach The Heart ukazała się ciekawa praca, porównująca relację pomiędzy ilorazem inteligencji a śmiertelnością ogólną i z przyczyn sercowo-naczyniowych, na tle innych uznanych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego.
Ostatnio pojawia się coraz więcej dowodów na związek pomiędzy poziomem funkcji poznawczych a występowaniem chorób przewlekłych i całym szeregiem parametrów epidemiologicznych. Autorzy pracy wykorzystali kohortę 4166 amerykańskich wojskowych z badania Vietnam Experience Study, u których w młodości wykonano test na iloraz inteligencji AGTT (Army General Technical Test). Część z tych osób w latach osiemdziesiątych zgłosiła się również do oceny klinicznej, w czasie której przeanalizowano podstawowe czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego, powtórzono AGTT, jak również wykonano ocenę ilorazu inteligencji testem Wechslera. Następnie zebrano dane dotyczące śmiertelności w tej grupie na przestrzeni 15 lat.
W tym czasie zanotowano 61 zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych. Ryzyko wyznaczono za pomocą specjalnie opracowanego indeksu. Największą wagę (hazard względny 6,58) miał niski dochód gospodarstwa domowego. Na drugim miejscu pod względem ryzyka było stężenie cholesterolu całkowitego (5,55), na trzecim indeks masy ciała (5,12). Na czwartym miejscu uplasował się niski wynik ilorazu inteligencji (IQ) w drugim przeprowadzonym pomiarze (4,29). W analizie statystycznej IQ okazało się ważniejsze niż stężenie glukozy w surowicy, ciśnienie tętnicze czy stężenie cholesterolu wysokiej gęstości (HDL).
W podobnej analizie dotyczącej śmiertelności ogólnej (n=233) dochód miał również największe znaczenie (hazard względny 7,46). Na drugim miejscu było IQ oceniane w drugim pomiarze (hazard względny 4,41). Miało ono większe znaczenie niż palenie papierosów, poziom wykształcenia czy częstość rytmu serca. W analizie wieloczynnikowej wpływ IQ na śmiertelność był słabszy, lecz nadal istotny.
W podsumowaniu pracy autorzy stwierdzają, że wynik IQ w badanej grupie korelował ze śmiertelnością sercowo-naczyniową i całkowitą w sposób bardziej wyraźny niż miało to miejsce w przypadku kilku innych uznanych czynników ryzyka. Autorzy są świadomi pewnych ograniczeń pracy wynikających zarówno z wzajemnego oddziaływania niektórych zmiennych (np. wpływ poziomu wykształcenia na osiągany dochód), jak i nie losowego doboru grupy. Nie zmienia to jednak zaobserwowanego silnego związku pomiędzy niskim IQ a zwiększoną śmiertelnością ogólną i sercowo-naczyniową.
Opracowane na podstawie: Heart / 2008-12-17