Pucino F, jr, Harbus FT, Goldbach-Mansky R – Use of biologics in rheumatoid arthritis: Where are we going? Am J Health-Syst Pharm 2006;63:S19
W ostatnich latach coraz większe znaczenie w lecznictwie pozyskują substancje lecznicze otrzymywane na drodze biotechnologicznej. W pracy poglądowej z września br. interdyscyplinarny zespół lekarzy i farmaceutów przedstawia aktualny stan wiedzy na temat produktów zaawansowanej biotechnologii stosowanych w leczeniu choroby reumatycznej.
W wyniku stosowania tradycyjnych środków modyfikujących przebieg choroby reumatycznej (disease-modifying antirheumatic drugs, DMARDs), takich jak np. metotreksat (MTX), dochodzi do częstych nasileń objawów choroby i niedostatecznej kontroli jej przebiegu. Tylko 10% pacjentów, u których stosowano metotreksat i nie uzyskano dostatecznej poprawy ma szansę na zniesienie objawów za pomocą innego klasycznego DMARD. Stąd duże zainteresowanie klinicystów wzbudza grupa antagonistów czynnika martwiczego guza (tumor necrosis factor, TNF). Należą tutaj etanercept, infliximab, i adalimumab.
Badania prowadzone w Szwecji potwierdziły, że pacjenci leczeni przez 1-4 lat tymi lekami powracają do pracy zawodowej. W innych badaniach wykazano większą skuteczność terapii skojarzonej MTX + inhibitor TNF, w porównaniu z monoterapią MTX. Etanercept i infliximab mogą ponadto korzystnie wpływać na zmniejszenie ryzyka śmierci z powodu zaburzeń funkcji układu krążenia chorych.
Do możliwych działań niepożądanych związanych ze stosowaniem inhibitorów TNF należą infekcje, w tym ujawnienie się gruźlicy. Związane jest to z modyfikacją funkcjonowania układu odpornościowego przez omawiane leki.
Wśród innych obiecujących produktów leczniczych otrzymywanych drogą biotechnologiczną należy wymienić anakinrę – antagonistę receptorów interleukiny (IL) 1 , abatacept – rekombinowane białko, rituximab oraz Tocilizumab – przeciwciała monoklonalne. Jednak u dużego odsetka pacjentów stosujących np. inhibitory TNF lub inne leki pochodzenia biotechnologicznego nie uzyskuje wystarczającej odpowiedzi na leczenie. Stąd opracowuje się kolejne preparaty z tej grupy ukierunkowane na inhibicję pro-zapalnych cytokin, takich jak IL-6, IL-12, IL-15, IL-17 i IL-18 oraz na inne mechanizmy wewnątrzkomórkowe odpowiedzialne za procesy zapalne.
Opracowane na podstawie: American Journal of Health-System Pharmacy / 2006-09-19