Francis C K Thien – Drug hypersensitivity MJA 2006;185:333
Lekarze często stykają się z pacjentami zgłaszającymi „alergie” na określone leki. W dziale Practice Essentials Medical Journal of Australia zamieszczony został interesujący artykuł poświęcony temu zagadnieniu.
Reakcje niepożądane na leki to szkodliwe, niezamierzone objawy, pojawiające się przy stosowaniu normalnych dawek leków. Wyróżnia się dwa typy niepożądanych reakcji: typ A – najczęstsze (ok. 80%), przewidywalne i zależne od dawki reakcje farmakologiczne (efekty uboczne, efekty toksyczności np. digoksyny, efekty wtórne np. biegunka związana z antybiotykoterapią czy interakcje lekowe) oraz typ B (ok. 15%) – reakcje nadwrażliwości na lek – nieprzewidywalne i niezależne od dawki. Wśród typu B wyszczególnia się: alergie na lek (wyzwalają odpowiedź układu immunologicznego) oraz niealergiczne reakcje nadwrażliwości (nie wykazano odpowiedzi układu immunologicznego). Dla odróżnienia tych dwóch rodzajów nadwrażliwości istotne jest, że odpowiedź ze strony układu odpornościowego przy alergii nie występuje zaraz po przyjęciu pierwszej dawki leku, wymaga wcześniejszej ekspozycji i czasu na rozwinięcie odpowiedzi immunologicznej. Najczęściej spotykane objawy alergii to: pokrzywka, obrzęk naczynio-ruchowy, skurcz oskrzeli, wstrząs wywołany degranulacją komórek tucznych.
W celu potwierdzenia wystąpienia nadwrażliwości o podłożu alergicznym, przeprowadzane są testy skórne lub testy krwi na obecność przeciwciał IgE. Najczęstsze reakcje niepożądane typu B to reakcje występujące przy stosowaniu antybiotyków beta-laktamowych (alergiczne), niesterydowych leków przeciwzapalnych (najczęściej w mechanizmie niealergicznym) i alergiczny obrzęk naczynioruchowy po ACE-i.
Dla postawieniu właściwej diagnozy, co do przyczyny nietypowych odpowiedzi ustroju na lek, niezbędny jest szczegółowy wywiad lekarski, co do czasu, okoliczności, rodzaju reakcji i jej nawrotów po wznowieniu stosowanej terapii itd. Często informacje te są wystarczające do określenia przyczyny dolegliwości: nadwrażliwości czy też efektów ubocznych danego leku.
Opracowane na podstawie: Medical Journal of Australia / 2006-09-18