Jacob Karsh – Anti-inflammatory drugs: what is safe? CMAJ 2006;175:449
W Canadian Medical Association Journal ukazał się krótki artykuł przeglądowy podsumowujący dane na temat bezpieczeństwa niesterydowych leków przeciwzapalnych (NLPZ).
Wprowadzenie na rynek koksybów, które miały rozwiązać problem powikłań żołądkowo-jelitowych związanych z klasycznymi NLPZ-etami, okazało się nieudane, z uwagi na zwiększone ryzyko sercowo-naczyniowe. Nie ma zatem leków przeciwzapalnych, które byłyby jednocześnie skuteczne i bezpieczne. Tym samym lekarz, podejmując decyzje terapeutyczne, staje przed koniecznością wyboru mniejszego zła. Jak powinien wyglądać ten wybór?
Zdaniem autora, większość zespołów bólowych ma krótkotrwały i samoograniczający się charakter, a więc wymaga jedynie terapii spoczynkowej, aplikacji lodu lub podania acetaminofenu. W przypadku jednoznacznych wskazań do leczenia przeciwzapalnego należy ocenić wyjściowe ryzyko uszkodzenia żołądka.
U osób powyżej 65 roku życia, z krwawieniem z przewodu pokarmowego w wywiadach lub stosujących aspirynę, steroidy bądź antykoagulanty, można brać pod uwagę zarówno koksyby, jak i klasyczne NLPZ, ale te ostatnie zawsze w osłonie inhibitora pompy protonowej. U osób po niedawnym zawale serca lub epizodzie zastoinowej niewydolności serca powinno się z zasady unikać leków przeciwzapalnych. Dotyczy to również osób z niewyrównanym nadciśnieniem tętniczym, u których nie należy stosować NLPZ do czasu normalizacji ciśnienia.
Przeciwwskazania te wiążą się z obserwacjami, iż oprócz koksybów także stosowanie tradycyjnych NLPZ, w tym diklofenaku i ibuprofenu, zwiększa ryzyko sercowo-naczyniowym (dane dotyczące naproksenu są sprzeczne, tak więc nie można uznać go za lek całkowicie bezpieczny).
Według autora, u osób z umiarkowanym ryzykiem powikłań sercowo-naczyniowym należy stosować najniższe skuteczne dawki leków, (np. 200 mg/d celekoksybu, 1200 mg/d ibuprofenu i 100 mg/d diklofenaku). Nie ma mocnych dowodów na to, że stosowanie małej dawki aspiryny zmniejsza ryzyko sercowo-naczyniowe związane z koksybami i tradycyjnymi NLPZ. Aspiryna może natomiast nasilać toksyczny wpływ tych leków na żołądek.
Opracowane na podstawie: Canadian Medical Associaton Journal / 2006-09-29