G.G.Briggs, S.R.Wan – Drug therapy during labor and delivery, part 1 Am J Health-Syst Pharm 2006;63;1038
W nie powikłanej ciąży użycie leków ogranicza się głównie do zastosowania oksytocyny lub prostaglandyn, w celu nasilenia akcji porodowej oraz środków przeciwbólowych w trakcie porodu. Jednak w ciąży oraz podczas porodu z powikłaniami istnieje konieczność zastosowania także innych środków leczniczych, które zwykle nie posiadają zatwierdzonych przez FDA wskazań do stosowania w ciąży. W takich przypadkach konieczne jest rozważenia ryzyka i uzyskiwanych korzyści biorąc pod uwagę zarówno płód jak i matkę.
Autorzy w artykule (pierwsza część cyklu) przedstawiają problem leczenia infekcji u ciężarnych oraz problemy terapeutyczne związane z niedorozwojem płuc u płodu w przypadku przedwczesnych porodów.
Antybiotyki są stosowane u kobiet ciężarnych w zapobieganiu infekcjom poporodowym (głównie wywołane przez szczep Streptococcii grupy B), w zapobieganiu poporodowym zapaleniom śluzówki macicy, w przypadku przedporodowych pęknięć błon płodowych (PROM) oraz w celu zapobiegania rozwojowi infekcji u noworodków. Generalnie istnieje tylko kilka antybiotyków przeciwwskazanych w ciąży, w większości są to leki o niskim stopniu ryzyka lub są całkowicie bezpieczne w stosowaniu. Najczęściej używane są penicyliny (penicylina G, ampicylina oraz amoksycylina), które zwykle są lekami pierwszego rzutu, cefalosporyny (cefazolina), wankomycyna, klindamycyna oraz erytromycyna. Trzy ostatnie antybiotyki stosowane są w przypadku uczuleń na penicyliny. Tetracykliny przeciwwskazane są w drugim i trzecim trymestrze ze względu na uszkodzenia kości i zębów u dziecka oraz ze względu na hepatotoksyczność u matki. Przeciwwskazane są również fluorochinolony, nitrofurantoina (w trzecim trymestrze) oraz sulfonamidy, streptomycyna i kanamycyna.
Poważnym problemem związanym z przedwczesnym porodem jest niedorozwój płuc u płodu, co może prowadzić do poważnych stanów niewydolności oddechowej oraz zgonów dzieci. Z tego powodu u kobiet zagrożonych przedwczesnym porodem często stosuje się kortykosteroidy – betametazon lub dexametazon. Pozostałe kortykosteroidy nie mogą być podawane ze względu na bardzo dużą aktywność 11β-ol-dehydrogenazy łożyska, enzym ten przekształca te związki w nieaktywne metabolity (w przypadku hydrokortyzonu stopień degradacji wynosi ponad 85%). Efekty zastosowania kotrykosteroidów uzyskuje się już po około 24 godzinach od rozpoczęcia terapii. W badaniach klinicznych wykazano, że podanie kotrykosteroidów (pojedynczej serii) zmniejsza ryzyko poważnych zaburzeń oddychania u dzieci urodzonych przed 31 tygodniem o około 50%.
Opracowane na podstawie: American Journal of Health-System Pharmacy / 2006-06-05