Ego Seeman i Pierre D. Delmas – Bone quality – the material and structural basis of bone strenght and fragility N Engl J Med 2006;354:2250
W New England Journal of Medicine warto zwrócić uwagę na artykuł przeglądowy poświęcony, wzbudzającej coraz większe zainteresowanie naukowców, koncepcji „jakości kości” (bone quality). Ego Seeman i Pierre D. Delmas, używając przystępnego języka, przedstawiają aktualną wiedzę na temat budowy i funkcji kości.
Obciążenia, jakim poddawany jest układ ruchu, wymagają od kości odpowiedniej sztywności i giętkości. O sztywności decydują składniki mineralne – podstawowym jest kolagen typu I, utwardzony kryształami hydroksyapatytu wapnia. Sztywna kość zbita przeważa w kościach długich, pełniących rolę dźwigni. Oporność na złamania zapewnia w nich specyficzny układ minimalizujących naprężenia osteonów. Z kolei, struktura kręgów, pełniących rolę amortyzatora, jest odmienna. Są one zbudowane z porowatej, podatnej na odkształcenia tkanki, zwanej kością gąbczastą.
Kość podlega stałym przemianom, określanym jako remodeling. Dzięki temu posiada unikalną zdolność do „lokalizowania” uszkodzeń oraz ich naprawy.
W młodości kościotworzenie dominuje nad resorpcją. W późniejszym wieku obserwuje się odwrócenie tej tendencji oraz intensyfikację remodelingu, z zastępowaniem starej, mocnej struktury mineralnej nową, znacznie słabszą. Oba te niekorzystne zjawiska dotyczą w szczególności kobiet po menopauzie, u których są nasilane przez niedobór estrogenów.
Spowolnienie remodelingu (np. przy użyciu bisfosfonianów) umożliwia pełniejszą mineralizację nowo powstającej tkanki. Niewykluczone, że ten efekt jest wzmacniany przez środki o działaniu anabolicznym, w tym parathormon. Niemniej, wciąż nie ma mocnych dowodów na to, że jednoczesne podawania leków z obu grup zmniejsza ryzyko złamań w większym stopniu niż same bisfosfoniany. Nadzieję wiąże się z ranelinianem strontu, który zwiększa odbudowę i zmniejsza resorpcję kości. Wiedza na temat kości wciąż jest niepełna, można mieć jednak przekonanie, że dalsze badania nad ich strukturą i funkcją pozwolą na skuteczniejsze niż dotychczas leczenie chorób układu kostnego.
Opracowane na podstawie: NEJM / 2006-05-25