J.L. Schnipper i wsp – Role of pharmacist counseling in preventing adverse drug events after hospitalization Arch Intern Med 2006;166:565
Na łamach Archives of Internal Medicine przedstawiono interesujący, z praktycznego punktu widzenia, problem zapobiegania niepożądanym skutkom błędów leczenia popełnianych przy wypisie pacjenta ze szpitala. Autorzy pracy zbadali, czy interwencja farmaceuty może ograniczyć to ryzyko.
Badanie miało charakter randomizowany. W ostatecznej analizie porównano leczoną standardowo grupę kontrolną (84 osoby), z grupą poddaną interwencji farmaceuty (92 osób). Zadaniem farmaceuty było przeprowadzenie rozmowy z pacjentem po wypisie, wytłumaczenie zasad leczenia, omówienie stosowanych leków, zasad dawkowania, działań ubocznych, a także porównanie bieżącej terapii z terapią poprzedzającą hospitalizację. Po kilku dniach farmaceuta kontaktował się telefonicznie z pacjentem, aby powtórnie zweryfikować i ewentualnie wyjaśnić popełniane błędy. Ostatecznie po 30 dniach oceniono działania niepożądane wynikające ze stosowanej terapii.
W momencie wypisu farmaceuci stwierdzili niewytłumaczalne rozbieżności pomiędzy terapią stosowaną przed hospitalizacją i przy wypisie u 49% badanych. Po 3-5 dniach od wypisu ze szpitala rozbieżności między przepisanym leczeniem a terapią rzeczywiście stosowaną przez pacjenta stwierdzono w 29% przypadków, a niestosowanie leczenia w kolejnych 23%. W ciągu 30 dni obserwacji w grupie interwencji farmaceuty wystąpiło tylko jedno działanie niepożądane leczenia, któremu można było zapobiec, a w grupie kontrolnej aż 8 takich działań niepożądanych (p<0,01). Również częstość korzystania z doraźnej pomocy była istotnie mniejsza w grupie objętej interwencją farmaceuty: 1 vs 8 (p<0,03). Farmaceuta mógł zapobiec m.in. niewłaściwemu stosowaniu sterydów wziewnych, brakowi terapii przeciw zaparciom przy stosowaniu oksykodonu, niestosowaniu długodziałającej postaci metoprololu, brakowi monitorowania stężeń fenytoiny, niewłaściwej terapii moczopędnej, brakowi stosowanego przed hospitalizacją amiodaronu, brakowi samego leku wskutek jego czasowej niedostępności.
W komentarzu autorzy podkreślają zasadność konsultacji farmaceutycznej pacjenta przy wypisie i konieczność podjęcia odpowiednich zmian w organizacji pracy szpitala w tym zakresie.
Opracowane na podstawie: Jama Internal Medicine / 2006-03-13