S.Reid i wsp – Clinical evidence concise: chronic fatigue syndrome Am Fam Physician 2005;72:1793
Na łamach American Family Physician przedstawiono przegląd systematyczny oraz krytyczną ocenę metod terapii zespołu przewlekłego zmęczenia (którego istnienie jako jednostki chorobowej bywa kwestionowane). Zespół ten rozpoznawany jest na podstawie wystąpienia niewyjaśnionego znacznego zmęczenia, przedłużającego się ponad 6 miesięcy, któremu mogą towarzyszyć bóle mięśni, stawów, bóle głowy, zaburzenia koncentracji, zaburzenia snu lub bóle węzłów chłonnych. Częstość jego występowania określa się na 0,007% do 2,8%.
W patogenezie zespołu przewlekłego zmęczenia mogą odgrywać rolę zaburzenia immunologiczne, endokrynologiczne, neurologiczne i przebyta infekcja wirusowa.
W przeprowadzonych badaniach klinicznych za nieskuteczne i potencjalnie szkodliwe ( m.in. ze względu na działania uboczne) uznano dotąd stosowane różne formy immunoterapii: podawanie immunoglobulin, toksoidu gronkowca, interferonu czy acykloviru. Dostępne dane z badań klinicznych nie potwierdzają również skuteczności leków przeciwdepresyjnych, substytucji hydrokortyzonem, fludrokortyzonem, terapii odpoczynkiem, iniekcji magnezu, doustnego dinukleotydu adeniny, substytucji witaminami, koenzymami lub mikroelementami, podawania oleju z wiesiołka dwuletniego.
Skuteczna w leczeniu zespołu przewlekłego zmęczenia okazała się natomiast poznawcza terapia behawioralna oraz stopniowany wysiłek fizyczny. Pierwsza metoda leczenia polega na sesjach terapeutycznych obejmujących eksperymenty behawioralne, zadania polegające na rozwiązywaniu problemów, ocenę przekonań i myśli ograniczających powrót do normalnej aktywności. W terapii wysiłkiem stosowano spacery, jazdę na rowerze, pływanie do poziomu 60-75% maksymalnej wydolności fizycznej.
W zespole przewlekłego zmęczenia nie obserwowano wzrostu śmiertelności, w średniej perspektywie czasowej poprawę objawów odnotowano u 20-50% osób dorosłych, chociaż powrót do pełnego stanu zdrowia stwierdzanego przed zachorowaniem tylko u 6%.
Opracowane na podstawie: American Family Physican / 2005-11-01