Alexander H. Glassman – Does treating post-myocardial infarction depression reduce medical mortality? Arch Gen Psychiatry 2005;62:711
Występowanie depresji powoduje wzrost śmiertelności po zawale serca w stopniu porównywalnym do innych czynników rokowniczych, jak zaburzenia rytmu serca, niewydolność serca czy cukrzyca. Dotyczy to zarówno przypadków ciężkiej depresji jak i depresji łagodnej, a więc nie tylko chorych samorzutnie zgłaszających się po pomoc lekarską, ale także tych, którzy sami o nią nie proszą.
Mimo, że wyniki obserwacji klinicznych są przekonujące, lekarze rzadko pamiętają o depresji jako o czynniku ryzyka i nie prowadzą badań przesiewowych w tym kierunku, a często uważają, że obniżenie nastroju po zawale stanowi zrozumiałą i przemijającą reakcję na stres. Jedną z przyczyn niepodejmowania działań mających na celu rozpoznanie depresji może być brak w pełni przekonujących dowodów klinicznych na to, że jej leczenie zmniejsza ryzyko zgonu.
Prowadzona w badaniu Enhancing Recovery in Coronary Heart Disease Patients (ENRICHED) kognitywna terapia behawioralna nie obniżyła śmiertelności u chorych z depresją po zawale serca. Przy tej okazji zaobserwowano jednak, że ryzyko zgonu lub kolejnego zawału serca było o 42% niższe u chorych otrzymujących leki przeciwdepresyjne. W oryginalnej publikacji ENRICHED obserwacji tej poświęcono jednak bardzo niewiele miejsca (3 zdania).
W aktualnym numerze Archives of General Psychiatry ukazały się wyniki pełniejszej analizy wpływu farmakoterapii depresji na rokowanie po zawale w ENRICHED. Jej autorzy podkreślają, że miała ona charakter retrospektywny, a leki przeciwdepresyjne otrzymywali w sposób niekontrolowany chorzy z najcięższą depresją. Co więcej, brakowało informacji o czasie rozpoczęcia i zakończenia przyjmowania antydepresantów. Niemniej jednak liczebność grupy badanej była duża, a wyniki trudne do zignorowania (wskaźnik hazardu [HR] 0.57, 95% przedział ufności [CI] 0.38-0.84).
Wyniki ENRICHED znajdują potwierdzenie w badaniu Sertaline Antidepressant Heart Attack Randomized Trial (SADHART), w którym stosowanie selektywnych inhibitorów wychwytu serotoniny powodowało podobną poprawę rokowania. Mała liczebność grupy badanej w SADHART (10-krotnie mniejsza od koniecznej dla właściwej oceny wpływu leku na śmiertelność) spowodowała jednak, że wyniki nie były istotne statystycznie.
Żadne z cytowanych badań nie przyniosło więc ostatecznej odpowiedzi na pytanie czy farmakoterapia depresji rzeczywiście zmniejsza chorobowość i śmiertelność po zawale serca, jednak ich wyniki powinny stać się bodźcem do przeprowadzenia dużej, randomizowanej próby klinicznej, która pozwoliłaby definitywnie rozstrzygnąć ten problem.
Opracowane na podstawie: Archives of General Psychiatry / 2005-07-21