PM Rothwell i wsp – A simple score (ABCD) to identify individuals at high early risk of stroke after transient ischaemic attack Lancet 2005;366:29
Wystąpienie udaru niedokrwiennego często poprzedzone jest przemijającym incydentem niedokrwiennym mózgu (TIA). W populacyjnych badaniach kohortowych ryzyko udaru w ciągu 7 dni od TIA szacowane jest na około 10%. Postępowanie w przypadku TIA różni się jednak znacznie w poszczególnych krajach i ośrodkach – niekiedy chorzy są natychmiast hospitalizowani, w innych przypadkach prowadzona jest planowa diagnostyka ambulatoryjna.
W zaleceniach północnoamerykańskich i brytyjskich stwierdza się po prostu, że wszyscy chorzy z podejrzeniem TIA powinni zostać zbadani w ciągu 7 dni. Należy jednak pamiętać, że tylko u połowy chorych kierowanych na badania specjalistyczne rozpoznanie TIA zostaje potwierdzone. Tak więc, nawet jeśli przyjmiemy, że 7-dniowe ryzyko udaru wynosi 10%, u 95% chorych skierowanych do specjalistów w tym czasie udar nie wystąpi.
Celem autorów pracy oryginalnej opublikowanej w The Lancet, było więc opracowanie prostego systemu oceny 7-dniowego ryzyka udaru. Rothwell i wsp., na grupie 209 chorych z prawdopodobnym lub pewnym TIA, uczestniczących w Oxfordshire Community Stroke Project (OCSP), opracowali punktację, której wartość zweryfikowali następnie na podobnej grupie 378 uczestników Oxford Vascular Study (OXVASC).
Sześciopunktowa skala ryzyka ABCD obejmowała wiek ≥60 lat (1 punkt), skurczowe i/lub rozkurczowe ciśnienie tętnicze ≥140/90 mmHg (1 punkt), wyłącznie zaburzenia mowy (1 punkt), jednostronny niedowład (2 punkty) oraz czas trwania objawów ≥60 minut (2 punkty) lub 10-59 minut (1 punkt) (ABCD – Age, Blood Pressure, Clinical Features, Duration of symptoms).
W populacji OXVASC 19 z 20 udarów (95%) wystąpiło u chorych, u których punktacja ABCD wyniosła ≥5 (ABCD = 5 – ryzyko 7-dniowe 12.1%, ABCD = 6 – ryzyko 31.4%). U chorych, u których punktacja ABCD <5, ryzyko 7-dniowe wynosiło 0.4%.
A zatem, zdaniem autorów, ryzyko wystąpienia udaru po TIA jest łatwe do przewidzenia, a punktacja ABCD, choć zapewne wymaga dalszego dopracowania, może być stosowana w codziennej praktyce klinicznej do identyfikacji osób z grupy wysokiego ryzyka udaru, którzy wymagają natychmiastowej diagnostyki i leczenia.
Opracowane na podstawie: Lancet / 2005-07-02