Dan M. Roden i Robert Temple – The US Food and Drug Administration Cardiorenal Advisory Panel and the Drug Approval Process Circulation 2005;111:1697
W Circulation opublikowano obszerny komentarz poświęcony roli powoływanego przez US Food and Drug Administration (FDA) panelu ekspertów – Cardiorenal Drug Advisory Committee (CRAC). Jest to jeden z komitetów doradczych, którego opinie są pomocne przy podejmowaniu decyzji o rejestracji leków. FDA zwraca się do CRAC zarówno w przypadkach nie budzących kontrowersji, z prośbą o potwierdzenie swojej opinii, jak i w przypadkach, w których brak jest jednoznacznych rozstrzygnięć. FDA może, ale nie musi kierować się opiniami CRAC.
Do CRAC kierowane są między innymi pytania o znaczenie rzadkich działań niepożądanych leków dla ogólnej oceny ich przydatności. Przykładem może być obrzęk naczynioruchowy prowokowany przez inhibitor endopeptydazy – omapatrilat. Ryzyko związane z jego występowaniem oraz dostępność alternatywnych metod leczenia stały się podstawą do sugerowania przez CRAC odrzucenia podania o rejestrację. Podobną opinię wydano w przypadku tazosartanu (inhibitora receptora angiotensyny), biorąc pod uwagę jego działanie hepatotoksyczne. Z kolei bosentan (antagonista receptora endoteliny, wskazany w leczeniu nadciśnienia płucnego), pomimo jednoznacznych dowodów na hepatotoksyczność, został zarejestrowany, ponieważ po raz pierwszy umożliwiał leczenie doustne (wcześniejsze preparaty działały wyłącznie pozajelitowo).
CRAC odpowiada również na wątpliwości FDA dotyczące osiągniętych w próbach klinicznych punktów końcowych. FDA wymaga zwykle co najmniej 2 pozytywnych wyników badań przed podjęciem decyzji o rejestracji leku. W niektórych przypadkach korzystne wyniki pojedynczych badań stają się jednak podstawą do ubiegania się o rejestrację. Przykładem mogą być wyniki pierwszej próby z vesnarinonem (o działaniu inotropowo dodatnim) w niewydolności serca (554 chorych), w której niska dawka leku w sposób zdecydowany poprawiła przeżywalność. Mimo to CRAC, uwzględniając między innymi brak skuteczności leku w wyższej dawce, sugerował odrzucenie podania o rejestrację. W kolejnej próbie z vesnarinonem, z udziałem 3833 chorych, taka sama dawka leku spowodowała wzrost śmiertelności.
W kolejnym przykładzie CRAC, pomimo skuteczności klopidogrelu w badaniu CAPRIE, uznał, że wyniki próby nie dają podstawy do zaakceptowania stanowiska sponsora o przewadze klopidogrelu nad aspiryną (uznał równorzędność obu preparatów). CRAC nie zaakceptował również twierdzenia, że wyniki analizy podgrup (wyjściowo nie planowanej) dają podstawę do stwierdzenia przewagi klopidogrelu w szczególnych subpopulacjach chorych uczestniczących w próbie.
Powyższe przykłady pokazują, w jaki sposób prace panelu ekspertów (często nie zakończone formalnym głosowaniem, a jedynie sformułowaniem krytycznych uwag), mogą wpływać na decyzje dotyczące rejestracji leków przez FDA.
Opracowane na podstawie: Circulation / 2005-04-05