Nicole L Cohen i wsp – The 5-factor model personality and antidepressant medication compliance Can J Psychiatry 2004; 49:106
Nieprzestrzeganie zaleceń lekarskich jest istotną barierą dla skutecznego leczenia depresji. W oryginalnej pracy grupa autorów kanadyjskich prezentuje wyniki badań nad zależnością między cechami osobowości a przestrzeganiem zaleceń dotyczących przyjmowania leków przeciwdepresyjnych w dużej depresji.
Grupa 57 pacjentów była monitorowana drogą elektroniczną przez 14 tygodni. Typ osobowości określano stosując test NEO Five-Factor Inventory, na który składały się następujące elementy osobowości: neurotyzm, ekstrawersja, skłonność do eksperymentowania, zgodność (agreeableness), sumienność (conscientiousness).
Średnia zgodność postępowania pacjentów z zaleceniami lekarzy wynosiła po pierwszych 2 tygodniach 92.5%, po 4 tygodniach 89% a po 14 tygodniach 83.4%. Wśród pięciu badanych elementów osobowości systematycznemu stosowaniu zaleceń nie sprzyjała silnie zaznaczona ekstrawersja (zwłaszcza w aspekcie aktywności). Korzystny wpływ miała natomiast zgodność. Natężenie objawów depresyjnych ani występowanie objawów ubocznych leków nie były pomocne przy przewidywaniu postawy pacjentów.
Autorzy przyznają, że otrzymany w ich badaniu wskaźnik stosowania się do zaleceń jest wysoki i ponad dwukrotnie przewyższa średni wskaźnik obliczony na podstawie innych obserwacji, wynoszący w przypadku leków antydepresyjnych około 40%. Przyczyną tego jest, jak sugerują autorzy, efekt Hawthorne`a, polegający na zdecydowanie lepszym wypełnianiu zaleceń przez pacjentów świadomych uczestnictwa w próbie klinicznej. Duże znaczenie ma też większa od przeciętnej częstotliwość kontaktów z personelem medycznym, czy to w formie bezpośredniej wizyty czy też rozmowy telefonicznej.
Zdaniem Nicole Cohen, możliwość przewidywania przebiegu leczenia na podstawie wstępnej oceny osobowości pacjentów będzie pomocna w indywidualizacji terapii zaburzeń nastroju, zwiększy skuteczność i zmniejszy koszty zaniechania leczenia, nawrotów i niepełnych remisji.
Opracowane na podstawie: Canadian Journal of Psychiatry / 2004-03-22