Bruce Arroll i wsp – Delayed prescriptions can reduce antibiotic use in acute respiratory infections BMJ 2003;327:1361
Częstość stosowania antybiotyków w ostrych infekcjach górnych dróg oddechowych uległa w ostatnich latach zmniejszeniu, tym niemniej wciąż jest zbyt duża. Wyniki przeglądów systematycznych badań z bazy Cochrane nie pozostawiają wątpliwości, że antybiotyki są minimalnie skuteczne lub nieskuteczne w leczeniu przeziębienia, bólu gardła, ostrego zapalenia oskrzeli i zapalenia ucha środkowego.
Jednym ze sposobów ograniczania zużycia leków przeciwbakteryjnych jest wypisywanie recept z opóźnionym terminem realizacji, to jest takich, które powinny być realizowane przez chorego dopiero w przypadku braku poprawy po zdefiniowanym czasie, najczęściej 3 dniach. Tę metodę postępowania można stosować u chorych, którzy jednoznacznie lub w sposób czytelny dla lekarza domagają się antybiotyku.
W większości dotychczasowych badań porównujących „natychmiastową” antybiotykoterapię z leczeniem odroczonym stwierdzano znamienne zmniejszenie zużycia antybiotyków w grupie zaopatrzonej w recepty do opóźnionej realizacji. Największy spadek względnego ryzyka zastosowania antybiotyków (o 75%) obserwowano u dzieci, co pośrednio wskazuje na to, że rodzice ostrożniej podchodzą do stosowania tych leków u swoich pociech niż u siebie.
W jednym z badań znaczne zmniejszenie zużycia antybiotyków uzyskano prosząc chorych, żeby w przypadku braku poprawy zgłosili się po receptę na antybiotyk na oddział szpitalny. W innej pracy zapotrzebowanie na leki przeciwbakteryjne zmniejszyło się o 55%, w przypadkach, w których minimalny czas od wizyty do ewentualnej realizacji recepty wydłużono do 7 dni.
Coraz więcej lekarzy, szczególnie rodzinnych, dostrzega zalety opisywanej metody, w tym mniejszy koszt leczenia i korzystny wpływ na świadomość zdrowotną pacjentów. Ci ostatni wciąż reagują niezbyt chętnie i powinni być celem bardziej intensywnych działań edukacyjnych.
Opracowane na podstawie: BMJ / 2004-12-13