Peter Gæde i wsp – Multifactorial Intervention and Cardiovascular Disease in Patients with Type 2 Diabetes NEJM 2003;348:383
Śmiertelność z przyczyn sercowo-naczyniowych jest u chorych na cukrzycę 2-6-krotnie większa niż u osób bez cukrzycy. Powikłania o charakterze makroangiopatii są źródłem ogromnych kosztów społecznych. Głównymi modyfikowalnymi czynnikami ryzyka powikłań są: hiperglikemia, nadciśnienie i dyslipidemia.
Wytyczne ADA oraz rekomendacje europejskie zalecają intensywne, wieloczynnikowe leczenie cukrzycy typu 2, jednakże skuteczność takiego postępowania nie była do tej pory jednoznacznie udowodniona w długoterminowych badaniach klinicznych.
W najnowszym NEJM opublikowano wyniki badania Steno-2, porównującego celowaną, wieloczynnikową, intensywną interwencję z leczeniem konwencjonalnym. Badanie miało charakter otwartego randomizowanego porównania dwóch równoległych grup liczących po 80 chorych z cukrzycą typu 2 i mikroalbuminurią. Podstawowy punkt końcowy obserwacji stanowiły łącznie: zgony sercowo-naczyniowe, zawały i udary nie zakończone zgonem, zabiegi rewaskularyzacyjne i amputacje.
Leczenie konwencjonalne było prowadzone przez lekarzy ogólnych zgodnie z zaleceniami Danish Medical Association, z możliwością konsultacji specjalistycznych. Grupa leczona w sposób intensywny pozostawała pod opieką zespołu leczącego (lekarz, dietetyk, pielęgniarka) w Steno Diabetes Center. Postępowanie intensywne ukierunkowane było na osiągnięcie rygorystycznych celów (HbA1<6,5%, ciśnienie<130/80 mm Hg, cholesterol całkowity<175 mg/dl, trójglicerydy<150 mg/dl) i polegało na stopniowej intensyfikacji terapii niefarmakologicznej i farmakologicznej.
W zakresie leczenia hipoglikemizującego jako kolejne etapy dopuszczano: monoterapię gliklazydem lub metforminą, następnie leczenie skojarzone tymi dwoma lekami, leczenie skojarzone preparatem doustnym i insuliną wieczorem i, przy braku wyrównania, insulinę 2-4 razy na dobę. Okres obserwacji wyniósł średnio 7,8 roku.
W grupie leczonej intensywnie stwierdzono redukcję powikłań sercowo-naczyniowych o 53% , nefropatii o 61%, retinopatii o 58% i neuropatii autonomicznej o 63%. Podstawowy punkt końcowy wystąpił u 35 chorych (44%) z grupy postępowania konwencjonalnego i u 19 (24%) z grupy leczonej intensywnie, co stanowi 20%-ową redukcję ryzyka bezwzględnego, znacznie wyższą niż w dotychczasowych badaniach nad poszczególnymi czynnikami ryzyka.
Tego rzędu zmniejszenie ryzyka oznacza, że jeden na pięciu leczonych przez podobny okres czasu uniknie incydentu naczyniowo-sercowego. W podsumowaniu autorzy stwierdzają, że wieloczynnikowa, intensywna interwencja i dążenie do osiągnięcia rygorystycznych celów leczenia zmniejszają o około połowę ryzyko makro- i mikroangiopatii cukrzycowej.
Opracowane na podstawie: NEJM / 2003-01-30