Prospective Studies Collaboration – Age-specific relevance of usual blood pressure to vascular mortality: a meta-analysis of individual data for one million adults in 61 prospective studies Lancet 2002;360:1903
Najlepszą metodą oceny zależności pomiędzy ciśnieniem tętniczym, wiekiem a powikłaniami sercowo-naczyniowymi jest meta-analiza dużych badań prospektywnych. Do największej meta-analizy przeprowadzonej w oparciu o 61 prospektywnych badań obserwacyjnych włączono indywidualne dane miliona osób bez wcześniejszego rozpoznania choroby naczyniowej. Oceniano związek wartości ciśnienia z występowaniem powikłań sercowo-naczyniowych u osób powyżej 40 roku życia.
Stwierdzono, że w wieku 40-69 lat, wzrost ciśnienia skurczowego o każde 20 mm Hg (powyżej 115 mm Hg), związany jest z podwojeniem ryzyka zgonu z powodu udaru lub zawału serca. Podobny wzrost ryzyka wykazano dla wzrostu ciśnienia rozkurczowego o każde 10 mm Hg powyżej 75 mm Hg. Trendy we wzroście ryzyka powikłań związanych z ciśnieniem tętniczym były podobne u kobiet i mężczyzn oraz dla udarów krwotocznych i niedokrwiennych. Najistotniejszą wartością rokowniczą pojedynczego pomiaru ciśnienia tętniczego była suma połowy wartości ciśnienia skurczowego i rozkurczowego – tzw. ciśnienie uśrednione.
Potwierdzono, że w zakresie wartości „normalnych” (tj. <140/90 mm Hg), występuje istotny przyrost ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych związany z wyższymi wartościami ciśnienia.
Poniżej 65 roku życia obniżenie ciśnienia skurczowego i rozkurczowego kolejno o 10 i 5 mm Hg, związane jest z ponad 30% redukcją ryzyka zgonu z powodu udaru lub zawału. Obniżenie ciśnienia skurczowego tylko o 2 mm Hg zmniejsza ryzyko zgonu z powodu udaru o 10%, a zgonu z powodu choroby wieńcowej o 7%.
Wyniki przekonują, że leczenie farmakologiczne i modyfikacja trybu życia mogą być najskuteczniejszym sposobem redukcji powikłań sercowo-naczyniowych w populacji ogólnej, a optymalnym ciśnieniem wydaje się być wartość około 115/75 mm Hg.
Opracowane na podstawie: Lancet / 2002-12-10