Diabetologia, czerwiec 2011

W czerwcu na szczególną uwagę zasługują następujące doniesienia:

1. Huang E.S., Liu J.Y., Mosfet H.H., John P.M., Karter A.J.: „Glycemic control, complications, and death in older diabetic patients”, Diabetes Care, 2011, 34, 1329-1336.

2. Ford E.S.: “Trends in the risk for coronary heart disease among adults with diagnosed diabetes in the U.S.”, Diabetes Care, 2011, 34, 1337-1343.

3. Silbernagel G., Grammer T.B., Winkelmann B.R., Boehm B., Marz W.: „Glycated hemoglobin predicts all-cause, cardiovascular, and cancer mortality in people without a history of diabetes undergoing coronary angiography“, Diabetes Care, 2011, 34, 1355-1361.

4. Kim E.S., Moon S.D., Kim H.S., Lim J.H., Cho J.H., Kwon H.S., Ahn C.W., Yoon K.H., Kang M.I., Cha B.Y., Son H.Y.: “Diabetic peripheral neuropathy is associated with increased arterial stiffness without changes in carotid intima-media thickness in type 2 diabetes”, Diabetes Care, 2011, 34, 1403-1405.

5. Sciacqua A., Miceli S., Carullo G., Greco L., Succurro E., Arturi F., Sesti G., Perticone F.: “One-Hour pstload plasma glucose levels and left ventricular mass in hypertensive patients”, Diabetes Care, 2011, 34, 1406-1411.

6. Santos-Oliveira R., Purdy C., Pereira da Silva M., dos Anjos Carneiro-Leao A.M., Machado M., Einarson T.R.: “Haemoglobin A1c levels and subsequent cardiovascular disease in persons without diabetes: a meta-analysis of prospective cohorts”, Diabetologia, 2011, 54, 1327-1334.

7. Mellbin L.G., Malmberg K., Norhammar A., Wedel H., Ryden L.: „Prognostic implications of glucose-lowering treatment in patients with acute myocardial infraction and diabetes: experiences from an extended follow-up of the Diabetes Mellitus Insulin-Glucose Infusion in Acute Myocardial Infraction (DIGAMI) 2 Study“, Diabetologia, 2011, 54, 1308-1317.

8. Ford E.S., Cowie C.C., Li C., Handelsman Y., Bloomgarden T.: „Iron-deficiency anemia, non-iron-deficiency anemia and HbA1c among adults in the US“, Journal od Diabetes, 2011, 3, 67-73.

9. Herquelot E., Gueguen A., Bonehfant S., Dray-Spira R.:”Impact of diabetes on work cessation”, Diabetes Care, 2011, 34, 1344.

Ad. 1. Osoby w wieku > 60 roku życia to aż 40% spośród wszystkich chorych cierpiących z powodu cukrzycy. Niezwykle ważna jest obecnie identyfikacja optymalnych poziomów glikemii w tej grupie chorych. Obecnie przyjęta wartość HbA1c > 7% bazuje głównie na wynikach badania UKPDS, w którym z obserwacji wyłączono chorych w wieku > 65 roku życia. Dopiero w ostatnich latach opublikowano wyniki dwóch badań (ACCORD oraz VADT) dotyczących znaczenia intensywnej terapii hipoglikemizującej w tej grupie chorych. W obu badaniach wykazano, że intensywna terapia hipoglikemizująca zwalnia progresję nefropatii. W żadnym z przedstawionych badań nie wykazano natomiast znaczenia intensywnego obniżenia glikemii na ryzyko wystąpienia powikłań sercowo-naczyniowych. Co więcej w badaniu ACCORD wykazano, że większe ryzyko zgonu mają osoby z tej grupy wiekowej leczone intensywnie.

W badaniach obserwacyjnych u chorych na cukrzycę w wieku > 65 roku życia pojawiły się również kontrowersje na temat wpływu poziomów glikemii na ryzyko wystąpienia powikłań. W badaniach epidemiologicznych z kolei wykazano zależność pomiędzy ryzykiem wystąpienia powikłań mikro- czy też makroangiopatycznych a wyrównaniem cukrzycy. Nie określono jednak progu odcięcia. Wreszcie ostatnio opublikowane badania obserwacyjne dowodzą wzrostu ryzyka zgonu u osób w wieku podeszłym z bardzo dobrze i bardzo źle wyrównaną glikemią.

W związku z powyższym organizacje cukrzycowe rekomendują różne wartości graniczne HbA1c. I tak AACE proponuje wartość <6,5%, zaś ADA <8,0% u osób w wieku podeszłym i źle rokujących.

Autorzy Huang E.S., Liu J.Y., Mosfet H.H., John P.M., Karter A.J. w pracy pt.: „Glycemic control, complications, and death in older diabetic patients” opublikowanej w Diabetes Care, 2011, 34, 1329-1336 za cel postawili sobie określenie, na jakim poziomie wyrównanie glikemii najkorzystniej wpływa na zmniejszenie ryzyka powikłań.

Autorzy przeprowadzili retrospektywną obserwację 71092 chorych na cukrzycę typu 2 w wieku > 60 roku życia i porównali zależność pomiędzy poziomem HbA1c a ryzykiem wystąpienia powikłań zarówno niezakończonych jak i zakończonych zgonem. W całej kohorcie osób w wieku 71,0 ± 4,0 średnie HbA1c wynosił 7,0 ± 1,2%. U badanych ryzyko rozwoju powikłań niezakończonych zgonem wzrastało liniowo od HbA1c > 6,0%. Odpowiednio ryzyko wystąpienia tych powikłań wzrasta o 9% przy HbA1c pomiędzy 6-6,9% i o 86% przy HbA1c >= 11%.

Ryzyko wystąpienia zgonu miało natomiast przebieg w kształcie litery V. Ryzyko zgonu w podgrupie 6-9% wynosiło odpowiednio najmniej w przedziale 7,0-7,9 i wynosiło 0,83. W przedziale >=11% ryzyko szybko wzrastało. Ryzyko wystąpienia jakichkolwiek punktów końcowych wzrastało szybko przy HbA1c > 8% i to we wszystkich grupach badanych (60-69 lat, 70-79 lat, >=80 lat).

Na podstawie przeprowadzonego badania obserwacyjnego autorzy doszli do wniosku, że punktem odcięcia w tej grupie chorych powinna być wartość HbA1c < 8%.

Ad. 2. Około 70% chorych na cukrzycę umiera przedwcześnie z powodu powikłań sercowo-naczyniowych towarzyszących tej chorobie. Uważa się, że kontrola czynników ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych ma istotne znaczenie w zmniejszaniu ryzyka rozwoju w/w powikłań u chorych na cukrzycę. Wykazano, iż w społeczeństwach rozwiniętych dochodzi do zmniejszenia czynników ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych w cukrzycy. Zmniejszyła się plaga palenia tytoniu, skuteczniej udaje się obniżać stężenie cholesterolu, jednakże w leczeniu nadciśnienia tętniczego nie udaje się już osiągnąć tak dobrych wyników. Udało się zmniejszyć w/w ryzyko i to zarówno w populacji ogólnej jak i u chorych na cukrzycę. Wykazano również zmniejszenie ryzyka rozwoju choroby wieńcowej u chorych na cukrzyce.

Ford E.S. w pracy pt.: “Trends in the risk for coronary heart disease among adults with diagnosed diabetes in the U.S.”, która ukazała się na łamach Diabetes Care, 2011, 34, 1337-1343 ocenił trend ryzyka rozwoju powikłań sercowo-naczyniowych w okresie 10 lat wśród chorych z rozpoznaną cukrzycą.

Autorzy obserwacją objęli 1977 dorosłych w wieku 30-71 lat z rozpoznaną cukrzycą, którzy brali udział w National Heath and Nutrition Examination Survey w latach 1999-2008.

Autor wykazał w badanej grupie istotne obniżenie HbA1c, ciśnienia tętniczego, stosunku cholesterolu całkowitego do HDL – cholesterolu. Nie stwierdził natomiast znamiennego trendu w obniżeniu palenia. Autor wykazał, że po oszacowaniu trendu zgodnie z UKPDS ryzyko rozwoju choroby niedokrwiennej serca wynosiło 21,1% w latach 1999-2000 i 16,4% w latach 2007-2008 (p dla trendu < 0,001). Ryzyko uległo istotnemu zmniejszeniu u mężczyzn, kobiet, osób rasy białej, Afro-Amerykanów oraz Meksyko-Amerykanów.

Autor po przeprowadzeniu badania wnioskuje, że ryzyko rozwoju choroby niedokrwiennej serca u chorych na cukrzycę w ostatnich latach w sposób istotny maleje. Autor sugeruje, że jest to wynikiem poprawy wyrównania czynników ryzyka rozwoju w/w powikłań.

Ad. 3. Hemoglobina glikowana jest dobrym parametrem wyrównania cukrzycy w okresie ostatnich 2 – 3 miesięcy. W ostatnim czasie  HbA1c znajduje zastosowanie (w niektórych krajach, jednakże nie w Polsce) w rozpoznawaniu cukrzycy. Wykazano u uczestników badania Atherosclerosis Risk in Communities (osoby bez cukrzycy), że ryzyko rozwoju cukrzycy, powikłań sercowo-naczyniowych jak i śmiertelnych koreluje dodatnio z poziomem HbA1c. W niektórych badaniach wykazano przewagę określania HbA1c nad określaniem glikemii na czczo w przewidywaniu ryzyka rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego i zgonów z jakichkolwiek przyczyn.

Autorzy Silbernagel G., Grammer T.B., Winkelmann B.R., Boehm B., Marz W. w doniesieniu zatytułowanym: „Glycated hemoglobin predicts all-cause, cardiovascular, and cancer mortality in people without a history of diabetes undergoing coronary angiography“ (Diabetes Care, 2011, 34, 1355-1361) analizowali znaczenie określenia HbA1c oraz określenia glikemii na czczo jako czynników predysponujących do zgonu (zarówno ogólnych jak i z przyczyn sercowo-naczyniowych) u osób poddanych koronarografii.

Autorzy badaniem objęli 2686 uczestników badania Ludwigshafen Risk and Cardiovascular Health Study  bez cukrzycy w wywiadzie. Większość z badanych miała chorobę wieńcową. Określono poziom HbA1c oraz obserwowano ryzyko zgonu z przyczyn ogólnych, sercowo-naczyniowych oraz z powodu nowotworzenia przez 7,54 ± 2,1 lat.

W okresie obserwacji 508 osób z badanej kohorty zmarło. Spośród nich 299 z powodów sercowo-naczyniowych i 79 z powodu nowotworzenia. Wyjściowy poziom HbA1c był predykatorem zgonów ogólnych, z przyczyn sercowo-naczyniowych i z powodu nowotworzenia. W tabeli zamieszczono dane na temat ryzyka wystąpienia zgonów z w/w powodów w zależności od wyjściowego poziomu HbA1c.

Podobną zależność wykazali autorzy pomiędzy poziomem HbA1c a ryzykiem zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych i nowotworzenia. Glikemia na czczo nie korelowała dodatnio z ryzykiem zgonu.

Autorzy po przeprowadzeniu badania doszli do wniosku, że HbA1c jest znamiennym i niezależnym czynnikiem ryzyka wystąpienia powikłań sercowo-naczyniowych u osób ze średnim do dużego ryzykiem pojawienia się powikłań sercowo-naczyniowych.

Ad. 4. Główną przyczyną zgonów u chorych na cukrzycę są rozwijające się powikłania sercowo-naczyniowe. Sugeruje się, że powikłania dotyczące małych naczyń również przyczyniają się do wzrostu śmiertelności. Wydaje się, że wpływ rozwoju powikłań mikronaczyniowych na ryzyko zgonu zależy od wzrostu ryzyka rozwoju zmian miażdżycowych w naczyniach krwionośnych. Dotyczy to zarówno retinopatii, nefropatii jak i neuropatii cukrzycowej. Występowaniu cukrzycy, obwodowej neuropatii (DPN) towarzyszy wzrost  ryzyka zgonów. Znacznie natomiast mniej wiadomo o powiązaniach pomiędzy występującą DPN a ryzykiem wystąpienia  powikłań miażdżycowych.

Autorzy Kim E.S., Moon S.D., Kim H.S., Lim J.H., Cho J.H., Kwon H.S., Ahn C.W., Yoon K.H., Kang M.I., Cha B.Y., Son H.Y. w pracy: “Diabetic peripheral neuropathy is associated with increased arterial stiffness without changes in carotid intima-media thickness in type 2 diabetes” (Diabetes Care, 2011, 34, 1403-1405)  za cel postawili sobie znalezienie powiązania pomiędzy DPN, a zmianami w naczyniach u chorych na cukrzycę typu 2 określonych za pomocą wskaźnika infima-media (IMT) oraz wskaźnika sztywności tętnic CAVI (cardio-ankle vascular index)

Autorzy do badania włączyli 731 chorych na cukrzycę typu 2. DPN rozpoznawano na podstawie objawów klinicznych, braku wrażliwości na mikrofilamenty i za pomocą innych testów. Jednocześnie u badanych określono CAVI oraz IMT.

Autorzy wykazali, ze chorzy z DPN mają wyższy CAVI niż osoby bez tego schorzenia. Jednocześnie dowiedli, że chorzy z DPN nie różnią się od chorych bez DPN wartościami IMT. Autorzy uważają, że CAVI jest czynnikiem wpływającym na rozwój DPN. Autorzy wnioskują więc, że u chorych na cukrzycę typu 2 DPN jest istotnym czynnikiem ryzyka wystąpienia sztywności naczyń, bez nasilenia zmian w tętnicach szyjnych.

Ad. 5. Przerost lewej komory serca jest niezależnym czynnikiem ryzyka chorobowości i śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych u chorych na nadciśnienie tętnicze i w populacji ogólnej. Przerost lewej komory serca nie jest jedynie wynikiem adaptacji do wzrostu obciążenia następczego, ale zależy od wielu innych czynników. W badaniach wykazano, że tylko w 10-25% przypadków nadciśnienie odgrywa kluczową rolę w przeroście lewej komory. W pozostałych przypadkach czynniki niehemodynamiczne takie jak retencja sodu, czynniki genetyczne, hormonalne i czynniki metaboliczne odgrywają istotną rolę.

Z drugiej strony cukrzyca typu 2 jest niezależnym czynnikiem ryzyka rozwoju niewydolności sercowej niezależnie od występującej choroby naczyn wieńcowych i nadciśnienia. Wydaje się, że czynniki metaboliczne towarzyszące cukrzycy odgrywają tu kluczową rolę. Wykazano, że osoby z IFG i IGT charakteryzują się niekorzystnym profilem ryzyka sercowo-naczyniowego. Zaburzenia metabolizmu glukozy są czynnikiem ryzyka przerostu lewej komory i to bardziej u kobiet aniżeli u mężczyzn.

Autorzy Sciacqua A., Miceli S., Carullo G., Greco L., Succurro E., Arturi F., Sesti G., Perticone F. w artykule: “One-Hour pstload plasma glucose levels and left ventricular mass in hypertensive patients” opublikowanym na łamach Diabetes Care, 2011, 34, 1406-1411 badali, czy stężeniu glukozy 1 godzinę po doustnym obciążeniu glukozą towarzyszy ryzyko pojawienia się przerostu lewej komory (LVH) oraz zaburzenia geometrii serca u osób z nadciśnieniem samoistnym.

Autorzy do badania włączyli 767 osób z nigdy wcześniej nie leczonym nadciśnieniem tętniczym (393 kobiety i 374 mężczyzn). U wszystkich badanych przeprowadzono test doustnego obciążenia glukozą oraz wykonano UKG. Spośród wszystkich leczonych 514 miało NGT, 168 IGT i 85 cukrzycę typu 2. Autorzy osób z prawidłową tolerancją glukozy podzielili na dwie grupy: osób z glikemią 1 godzinę po obciążeniu < 155 mg/dl (356 osób) i osób z glikemią 1 godzinę po obciążeniu >= 155 mg/dl (158 osób).

Autorzy wykazali, że osoby z NGT >= 155 mg/dl mają gorszą insulinowrażliwość. Mężczyźni z tej grupy mieli większy LVMI. Wykazali także w badaniu regresyjnym, że glikemia 1 godzinę po OGTT >= 155 mg/dl jest czynnikiem ryzyka wzrostu LVMI u osób z prawidłową tolerancją glukozy, IGT i chorych na cukrzycę.

Reasumując, glikemia >= 155 mg/dl w 60 minut po OGTT u osób bez cukrzycy prowadzi do wzrostu LVMI i jest czynnikiem ryzyka LVM podobnie jak u osób z IGT i z cukrzycą.

Ad. 6. Podwyższonemu poziomowi glukozy u chorych na cukrzycę  towarzyszy wzrost ryzyka rozwoju powikłań, w tym powikłań sercowo-naczyniowych, prowadząc poprzez to do pogorszenia jakości życia i skrócenia czasu przeżycia.

Autorzy Santos-Oliveira R., Purdy C., Pereira da Silva M., dos Anjos Carneiro-Leao A.M., Machado M., Einarson T.R. w pracy pt.: “Haemoglobin A1c levels and subsequent cardiovascular disease in persons without diabetes: a meta-analysis of prospective cohorts” (Diabetologia, 2011, 54, 1327-1334) poszukiwali odpowiedzi na pytanie, czy istnieje powiązanie pomiędzy poziomem HbA1c, a ryzykiem rozwoju powikłań sercowo-naczyniowych u osób bez cukrzycy.

W celu uzyskania odpowiedzi na tak postawione pytanie autorzy przeanalizowali bazy danych Medline, Embase i Scopus od początku ich istnienia do końca 2009 roku. Jeden recenzent sprawdzał rzetelność zebranych danych, drugi zaś rzetelność wyników. Autorzy zaakceptowali do analizy badania prospektywne publikowane w dowolnym języku.

Autorzy do analizy włączyli 16 badań w tym 9 z nich przedstawiało ryzyko wystąpienia incydentów sercowo-naczyniowych, zaś 7 pozostałych zawierało dane na temat ryzyka zgonu. Łącznie do analizy włączono 44158 osób (44% to mężczyźni). Przeanalizowano łącznie 404899 pacjentolat. W badanej grupie w czasie obserwacji stwierdzono 1366 (3,1%) zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych (3,37 zgonu / 1000 pacjentolat). Stwierdzono również 2142 (4,9%) incydentów sercowo-naczyniowych (5,29/1000 pacjentolat).

Autorzy wykazali, że wraz ze wzrostem HbA1c wzrasta ryzyko zarówno zgonu jak i wystąpienia incydentów sercowo-naczyniowych. Ryzyko to rośnie wraz ze wzrostem poziomu HbA1c prostoliniowo. Autorzy wnioskują zatem, że u osób bez cukrzycy z nieco podwyższonym poziomem HbA1c wzrasta ryzyko wystąpienia zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych jak i incydentów sercowo-naczyniowych niezakończonych zgonem.

Ad.7. Jak wykazano w EBM chorzy na cukrzycę z chorobą wieńcową uzyskują lepszy efekt niż osoby bez cukrzycy stosując w leczeniu statyny, leki przeciwpłytkowe, betablokery, czy też zabiegi rewaskularyzacyjne. W przeprowadzonych badaniach wykazano, że nie tylko kontrola glikemii, ale również sposób jej osiągnięcia ma wpływ na wyniki leczenia. I tak stosowanie TZD zwiększa ryzyko wystąpienia niewydolności sercowej, stosowanie zaś egzogennej insuliny zwiększa w niektórych grupach chorych ryzyko nowotworzenia. Z kolei stosowanie metforminy zmniejsza w/w ryzyko.

Autorzy Mellbin L.G., Malmberg K., Norhammar A., Wedel H., Ryden L. w pracy pt.: „Prognostic implications of glucose-lowering treatment in patients with acute myocardial infraction and diabetes: experiences from an extended follow-up of the Diabetes Mellitus Insulin-Glucose Infusion in Acute Myocardial Infraction (DIGAMI) 2 Study“ opublikowanej w  Diabetologia, 2011, 54, 1308-1317 za cel postawili sobie przeprowadzenie post hoc analizy badania DIGAMI 2. Jak wiemy celem badania DIGAMI 2 było określenie rokowania u chorych na cukrzycę typu 2 po przebytym zawale serca w zależności od stosowanego leczenia hipoglikemizującego w okresie okołozawałowym.

Autorzy badanych podzielili na 3 grupy: 1. chorzy leczeni insuliną, 2. chorzy leczeni w czasie hospitalizacji insuliną, a następnie w sposób konwencjonalny, oraz 3. chorzy leczeni  w sposób konwencjonalny. Badani byli obserwowani przez 2,1 lat.

Autorzy włączyli do badania 1145 chorych spośród 1253 biorących udzial w badaniu. Wskaźnik śmiertelności wynosił 31% (72% to zgony z przyczyn sercowo-naczyniowych). Autorzy nie wykazali różnic pomiędzy obserwowanymi grupami.

Całkowita ilość zgonów z powodu nowotworzenia wynosiła 37 z trendem wyższym w grupie 1. I tak ryzyko w grupie 1 było wyższe o 77% w stosunku do grupy 2 (HR=1,77, 95%, CI 1,87-3,0, p=0,11) i o 26% w stosunku do grupy 3 (HR=3,60, 95% CI  1,24-10,50, p=0,02). Chorzy leczeni insuliną mieli istotnie wyższe ryzyko wystąpienia incydentów nie sercowo-naczyniowych. U stosujących metforminę obserwowano mniejsze o 35%  ryzyko wszystkich zgonów (HR=0,65, CI  0,47-0,90, p=0,01) i mniejszym o 75% ryzykiem zgonu z powodu nowotworzenia (HR=0,25, CI 0,08-0,83, p=0,02).

Autorzy wnioskują, że u chorych na cukrzycę typu 2 po przebytym zawale serca rokowanie jest bardzo niepomyślne. Stosowane leki mają modyfikujący wpływ na rokowanie. I tak u chorych leczonych insuliną wzrasta ryzyko wystąpienia większej ilości incydentów niesercowo-naczyniowych, zaś u chorych leczonych metforminą stwierdzono mniejsze ryzyko zgonu.

Ad.8. W 2009 roku panel ekspertów zarekomendował możliwość użycia oznaczonego poziomu HbA1c do rozpoznawania cukrzycy z zastrzeżeniem, że w schemacie ze zwiększonym obrotem erytrocytami możemy uzyskać nieprawidłowe wartości. Zarówno ADA jak i AACE zwróciły uwagę na możliwość nieprawidłowych oznaczeń HbA1c u osób z nadciśnieniem i z niewydolnością nerek. Anemia może być przyczyną nieadekwatnie niskiego poziomu HbA1c. Natomiast u osób z dłuższym okresem przeżycia erytrocytów HbA1c może być nieadekwatnie zaniżone.

Autorzy Ford E.S., Cowie C.C., Li C., Handelsman Y., Bloomgarden T. w artykule: „Iron-deficiency anemia, non-iron-deficiency anemia and HbA1c among adults in the US“ (Journal od Diabetes, 2011, 3, 67-73) badali, czy wzrostowi stężenia hemoglobiny towarzyszy również wzrost poziomu HbA1c. W celu znalezienie odpowiedzi na powyższe pytanie autorzy zebrali przekrojowe dane od 8296 dorosłych w wieku >= 20 lat, którzy byli uczestnikami badania NHANES w latach 1999-2002. Autorzy przyjęli następujące kryteria określania obniżenia poziomu hemoglobiny u kobiet w wieku 20 – 69 lat i w wieku >= 70 lat odpowiednio < 120 g/dl i < 118 g/dl, zaś u mężczyzn w wieku 20 – 49, 50 – 69 i >= 70 lat odpowiednio < 137, < 133 i < 124 g/dl.

Autorzy wykazali znamiennie dodatnią korelację pomiędzy stężeniem hemoglobiny, a poziomem HbA1c po przystosowaniu do wieku, płci i rasy. Poziom HbA1c wzrasta u osób ze stężeniem hemoglobiny < 100 g/dl z poziomu 5,28% do 5,72% u osób ze stężeniem hemoglobiny > 170 g/dl. Nie wykazano różnic w poziomach HbA1c u osób z niedokrwistością z niedoboru żelaza w porównaniu do niedokrwistości spowodowanej innymi przyczynami.

Autorzy po przeprowadzeniu badania doszli do wniosku, że na rozpoznanie cukrzycy i stanów przedcukrzycowych u osób z HbA1c w przedziale 5,7 – 6,5% może mieć wpływ występujący zmienny czas przeżycia erytrocytów.

Ad.9. Na świecie obecnie z powodu cukrzycy cierpi 285 mln osób (osoby w wieku 20 – 79 lat). Cukrzyca zwiększa ryzyko wystąpienia inwalidyzacji. Wynika to z faktu rozwoju powikłań zarówno mikro- jak i makronaczyniowych (ślepota, amputacja kończyn, zawał). Cukrzyca najczęściej rozwija się u osób w wieku średnim. Są to zwykle osoby aktywne zawodowo. Statystyki pokazują, że współczynnik zatrudnienia tych osób maleje istotnie wyższym stopniu niż osób bez cukrzycy. Oczywiście aby tego uniknąć należy wdrożyć postępowanie zapobiegające rozwojowi powikłań. Postępowanie to niestety bardzo często jest nieskuteczne.

Autorzy Herquelot E., Gueguen A., Bonehfant S., Dray-Spira R. w pracy pt.: ”Impact of diabetes on work cessation” (Diabetes Care, 2011, 34, 1344) analizowali jaki jest wpływ cukrzycy na konieczność przedwczesnego przejścia na rentę. Autorzy do badania wykorzystali kohortę z badania GAZEL. Kohorta ta liczyła 20625 pracowników. U 506 spośród nich rozpoznano cukrzycę. Jako grupę kontrolną włączono grupę liczącą 2530 osób nie cierpiących z powodu cukrzycy.

Autorzy wykazali, że współczynnik zatrudnienia chorych z cukrzycą był istotnie niższy niż u osób bez cukrzycy i wynosił odpowiednio w wieku 55 lat – 51,9% i 55,5%, zaś w wieku 60 lat – 10,1% i 13,4% Chorzy na cukrzycę mieli istotnie większe ryzyko rozwoju niesprawności (HR=1,7 95% CI=1,0-2,9), przejście na rentę (HR=1,6; 95% CI =1,5-1,8), czy zgonu (HR=7,3; 95% CI = 3,6-14,6) w porównaniu do osób bez cukrzycy. Pomiędzy 35-60 rokiem życia każdy chory na cukrzycę traci 1,1 raza sprawność do pracy w stosunku do osoby bez cukrzycy. Autorzy wnioskują więc, że cukrzyca ma negatywny wpływ na zdolność do pracy zarobkowej. Prowadzi to w konsekwencji do rozwoju problemów socjalnych i ekonomicznych.

prof. dr hab. n. med. Władysław Grzeszczak